ارزیابی الگوی کاشت برعملکرد و کیفیت برداشت مکانیزه ارقام کلاستر پنبه

سابقه و هدف: با وجودی ‎که قسمت اعظم مخارج تولید پنبه صرف برداشت دستی محصول می‌باشد حرکت در جهت مکانیزه کردن برداشت پنبه می‌تواند نقش زیادی در کاهش هزینه‌های تولید و توسعه زراعت پنبه داشته باشد. با توجه به این که تغییرات در الگوی کاشت و کاهش فاصله ردیف، خصوصیات مورفولوژیکی گیاه پنبه را تحت تاثیر قرار می‌دهد، بررسی و مطالعه این موضوع از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، بنابراین هدف از این پژوهش ارزیابی اثر الگوی کاشت دو ردیفه بر رشد، عملکرد و کیفیت برداشت ماشینی در ارقام کلاستر بوده است.مواد و روش‌ها: به‌منظور بررسی اثرات الگوی کاشت و فاصله ردیف بر عملکرد و کیفیت برداشت پنبه، آزمایش مزرعه‌ای به صورت اسپلیت پلات (کرت‌های خرد شده) در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کارکنده طی سالهای 94-1393 ‌اجرا گردید. ارقام کلاستر پنبه (t3، کاشمر و ساجدی) در عامل اصلی و الگوهای کاشت شامل: یک ردیفه (96 × 20 سانتی‌متر)، دو ردیفه (96×10سانتی‌متر)، دو ردیفه (96×20 سانتی‌متر) و دو ردیفه (96×30 سانتی‌متر) در عامل فرعی قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار sas انجام و برای رسم نمودار ها از نرم افزار excel استفاده شد.یافته‌ها: نتایج تجزیه مرکب این پژوهش نشان داد که، الگو‎ی کاشت دو ردیفه بر عملکرد، درصد زودرسی، عملکرد ماشین برداشت و افت پس از برداشت محصول معنی‌دار شد. مقایسه میانگین صفات نشان داد کاشت دو ردیفه با فاصله ردیف‏‎های 10 و 20 سانتی‎متر در مقایسه با سایر الگوهای کاشت بالاترین میانگین عملکرد وش، زودرسی محصول و راندمان ماشین برداشت را داشت. همچنین نتایج ضریب همبستگی صفات نشان از رابطه معنی‌داری بین عملکرد ماشین با ارتفاع تشکیل اولین شاخه زایا ، تعداد غوزه ، افت پس از برداشت و عملکرد در هکتار داشت.نتیجه گیری: این تحقیق نشان داد ارقامی برای برداشت مکانیزه مناسب‎تر می‎باشند که دارای تیپ کانوپی بسته وموقعیت قرار گرفتن غوزه‌ها نزدیک به شاخه اصلی بوده و تشکیل اولین شاخه زایا در ارتفاع بالاتری از سطح خاک و قسمت یقه گیاه باشد. بنابر این بایستی تغییر تراکم بوته و فاصله ردیف به نحوی باشد که بر عملکرد پنبه تاثیر منفی نداشته باشد.