بررسی کارآیی ترکیبات بیولوژیک براساس Bacillus Subtilis در کنترل بیماری مرگ گیاهچه پنبه ناشی از Fusarium Solani

قارچ fusarium solani یکی از مهم‌ترین عوامل در مرگ گیاهچه پنبه به ‌شمار می‌آید. یکی از روش‌های کنترل این بیماری ضدعفونی بذر پنبه با قارچ‌کش‌های شیمیایی و ترکیبات بیولوژیک است. هدف از این پژوهش امکان جایگزینی ترکیبات بیولوژیک subtilis bacillus به‌جای سموم شیمیایی برای ضدعفونی بذر بود. ترکیبات بیولوژیک مورد بررسی شامل سوپرنیتروپلاس، بیوسوبتیل، کمپانیون بودند. در آزمایش زیست‌سنجی کشت متقابل مشخص گردید جدایه‌های subtilis b. استخراج‌شده از ترکیبات تجاری بیولوژیک بیوسوبتیل، کمپانیون و جدایه بومی b96 subtilis b. به ترتیب با میزان 46.67، 44.67 و 41.67 درصد موثرترین جدایه‌ها از نظر ممانعت‌کنندگی از رشد قارچ f. solani بودند. ترشحات فرار جدایه بیوسوبتیل و سوپرنیتروپلاس، به ترتیب با میزان 12.77 و 10.19 درصد بیشترین تاثیر را در جلوگیری از رشد پرگنه قارچ داشتند. از میان چهار قارچ‌کش‌ مورد بررسی، قارچکش کاربوکسین تیرام (ویتاواکس 75%) با درصد بازدارندگی (49.06) بیشترین و قارچ‌کش ایمازالیل (فونگافلور 5%) با درصد بازدارندگی (9.91) کمترین تاثیر را در جلوگیری از رشد میسیلیوم قارچ بیمارگر داشتند. در آزمایش‌های گلخانه‌ بذور پنبه ورامین با ترکیبات تجاری بیولوژیک، سوسپانسیون جدایه بومی b96 و قارچ‌کش‌های مورد آزمایش با سه غلظت متفاوت ضدعفونی و در خاک مایه‌زنی شده با قارچ بیمارگر کشت شدند. نتایج نشان داد تیمار بذر همراه با ترکیب بیوسوبتیل، موثرترین ترکیب بیولوژیک از نظر کنترل بیماری مرگ گیاهچه بوده است و این ترکیب از نظر کنترل بیماری با قارچ‌کش کاربوکسین تیرام برابر بود. نتایج کلی حاکی از آن بود امکان جایگزینی سموم شیمیایی رایج با برخی ترکیبات بیولوژیک به‌صورت ضدعفونی بذر جهت کنترل بیماری مرگ گیاهچه وجود دارد.