فراتحلیل مطالعات آموزش محیط‌زیست در ایران از سال 1399-1395

با توجه به افزایش انجام پژوهش‌های متعدد در زمینه آموزش محیط‌زیست، در این مقاله سعی شد نتایج اولیه تحقیقات انجام‌شده جمع‌آوری و با ترکیب این نتایج، یک دیدگاه منسجم و موثر بر آموزش محیط‌زیست بیان شود. روش پژوهش فراتحلیل است. جامعه آماری آن 25003 پایان‌نامه‌ تحصیلات تکمیلی یا مقالات علمی‌- پژوهشی بوده است. نمونه آماری انتخاب‌شده مرتبط با آموزش محیط‌زیست مبتنی بر عناصر برنامه‌درسی، تعداد 138 مقاله در سال‌های متفاوت است که 57 مقاله ارائه‌شده در سال‌های 1395-1399 انتخاب شد. برای فراهم آوردن اطلاعات موردنیاز از کاربرگ طراحی‌شده توسط محقق، برای گزارش و ثبت اطلاعات از نرم‌افزار اکسل استفاده شد. پایایی تحقیق از طریق تقابل یافته‌های پژوهشی به دست آمد. تحلیل یافته‌ها بر اساس الگوی شش مرحله‌ای روبرتس منطبق با عناصر برنامه‌درسی می‌باشد که با استفاده از روش‌های کدگذاری باز و محوری انجام شد. بر اساس یافته‌ها، آموزش محیط‌زیست باعث توسعه آگاهی و حساسیت محیط‌زیستی شده و مهم‌ترین روش در آموزش افراد برای شناسایی و مقابله با مشکلات محیط‌زیستی محسوب می‌شود. بر این اساس آموزش محیط‌زیست متاثر از هفت عامل: نیازسنجی، روش آموزش، آموزش رسمی، آموزش غیررسمی، آموزش همگانی، آموزش مادام‌العمر و توسعه پایدار است. نتایج در بیشتر تحقیقات حاکی از تاثیر آموزش غیررسمی در مقابل آموزش رسمی است و در سال‌های اخیر، ترکیب یافته‌ها نشان می‌دهد، آموزش محیط‌زیست برای همه گروه‌ها، در قالب آموزش‌های همگانی بیشتر موردتوجه قرارگرفته است درنتیجه آموزش‌های محیط‌زیستی به‌عموم جامعه ضروری است.

meta-analysis studies of environmental education in iran from 2016-2020

according to the increasing amount of research in the field of environmental education, in this article, we tried to collect the preliminary results of research and combine these results to express a consistent view of the effectiveness of the environmental education meta-analytical research method. its statistical population is 25,003 postgraduate dissertations and scientific research articles. the selected statistical sample related to environmental education based on curriculum elements is 138 articles in different years, of which 57 articles were selected in 2016-2020. excel software was used to report and record the information required to provide the required information from the worksheet designed by the researcher. the reliability of the research was obtained through the contrast of research findings. the analysis of the findings is based on roberts’ six-step pattern, which is consistent with the elements of the curriculum used, using open and axial coding methods. based on the findings, because environmental education develops awareness and increases environmental sensitivity, it is the most important method in educating individuals in identifying and dealing with environmental problems. environmental education is influenced by these seven factors: assessment, education method, formal education, informal education, public education, and lifelong education and sustainable development. the results in most of the studies suggest the effectiveness of informal education over formal education. in recent years, environmental education has been considered more important in all cases and for all groups. so, environmental education is essential to society in general.