انگاره‌ای بر برنامه‌ریزی باغ- کتاب و دعوت‌کنندگی فضای عمومی شهر با رویکرد ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی (مطالعه موردی: سبزه‌میدان شهر زنجان)

افزایش شمار جمعیت انسانی و نیاز به توسعه فضاهای فرهنگی و اجتماعی انسانی از یکسو و لزوم ایجاد فضاهایی عمومی با هویت برای این جمعیت از دیگر سو باعث توجه به مبحث هویت فرهنگی در قالب فضاهای عمومی، طی دهه‌های اخیر شده است. دراین‌بین پاتوق‌های فرهنگی (باغ –کتاب) به‌عنوان نهادی عمومی و فضایی حیاتی در فرآیند توسعه فرهنگی و اجتماعی در عرصه فضای شهری ایفای نقش می‌نمایند و امر کتاب و کتاب‌خوانی و میزان گرایش به مطالعه، امروزه یکی از شاخصه‌های توسعه و ارتقا شهر به شمار رفته و در سایه کتاب‌خوانی پیشبرد اهداف فرهنگی و اجتماعی جامعه میسرتر می‌شود. با این رهیافت نوشتار حاضر می‌کوشد به امکان‌سنجی خلق باغ- کتاب (پاتوق فرهنگی) در فضاهای عمومی شهر با رویکرد ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی در سبزه‌میدان شهر زنجان بپردازد. روش‌شناسی این تحقیق توصیفی- پیمایشی و به لحاظ هدف کاربردی بوده است. جهت بررسی ارجحیت شاخص ها در خلق باغ کتاب در سبزه‌میدان شهر زنجان، تعیین وزن هریک از آنها و درنهایت مقدار سازگاری از مدل بهترین-بدترین استفاده‌شده است، سپس جهت بررسی چگونگی پیاده سازی شاخص های ازلحاظ اهمیت /عملکرد و مقدار تطابق آنها از روش (اهمیت/عملکرد) استفاده‌شده است. نتایج نشان داد که طراحی خلاقانه عناصر طبیعی با اختلاف زیاد نسبت به دیگر فاکتورها با مقدار 14/0 رتبه اول را به خود اختصاص داده است و برای خلق این فضا نسبت به دیگر شاخص‌ها دارای وضعیت ارجحیت بوده است. محیطی که همچون کیفیت دل‌نشین باغ ایرانی با تاثیرات روانی خود، اما با خوانشی متفاوت، حس مکان را غنی سازد و بتواند با به‌کارگیری فضاهای باز و انعطاف‌پذیری فضاهای خلاق جمعی که زمینه‌ساز پویایی اجتماعی و آموزش ناخودآگاه هستند، مکمل فضاهای بسته کتابخانه در طرح باشد و در افقی دورتر با استفاده از فرصت‌های تفریحی، فرهنگی و توریستی با توجه به اهداف و چشم‌انداز طرح سبزه‌میدان، به سیاستی جهت تبلیغ فرهنگ کتاب‌خوانی و نمایش اهمیت فرهنگ غنی ایرانی، به گردشگران نیز تبدیل شود. انتظار می‌رود از نظرات و دیدگاه‌های کاربران و مشارکت آنها استفاده شود تا بتوان مکانی برای بروز فعالیت‌های اجتماعی، شکل‌گیری خاطرات جمعی و هویت بخشی به ساکنان ایجاد کرد.

creating a library garden as a public place attraction to promote the culture of reading books (case study: sabzeh meydan square, zanjan)

the increase in the human population, the need to develop human cultural and social spaces on the one hand, and the need to create public spaces with identity, on the other hand, has led to more attention to the topic of cultural identity in public spaces in recent decades. library garden, as a public and spatial institution, plays a vital role in the process of cultural and social development in the field of urban space. books and reading and the tendency to study are some of the characteristics of the development and promotion of the cities. it is possible to advance the cultural and social goals of the society through reading books. with this approach, the present article tries to study the feasibility of creating a library garden in sabzeh meydan square of zanjan with the approach of promoting the culture of reading. the methodology of this research was a descriptive survey and was applied in terms of purpose. to evaluate the preference of indicators in creating a library garden, the weight of each of them was determined, and finally, the amount of compatibility of the best-worst model has been used to evaluate how to implement indicators in terms of importance/performance and amount of compliance. the results showed that creative designing, with a large difference compared to other factors with a value of 0.14, has been ranked first, and creating this space has been a priority over other indicators. an environment that, like the pleasant qualities of the persian gardens, enriches the sense of place with its psychological effects, but with a different reading, and can complement the closed spaces of the library in the design by using open spaces and flexibility of collective creative spaces that pave the way for social dynamism and subconscious education. on the distant horizon, using recreational, cultural, and tourist opportunities, according to the goals and vision of the sabzeh meydan project, to become a policy to promote the culture of reading and show the importance of rich iranian culture to tourists. it is expected that the opinions and views of users and their participation will be used to create a place for social activities, the formation of collective memories, and the identification of residents.