مقایسه اثربخشی الگوهای توضیحی و پنج مرحله‌ای بایبی بر فرایند یادگیری- یادداری آموزش محیط‌ زیست

در دنیای امروز مفهوم آموزش تغییر بسیاری یافته و ضرورت تحول در فرایند فعالیت‌‌های آموزشی احساس می‌گردد. بروز فزاینده مسائل زیست‌محیطی و درک جای خالی آموزش محیط‌زیست در جامعه باعث شده تا آموزش اثربخش آن در فضاهای آموزشی مورد توجه قرار گیرد. این پژوهش، در پی یافتن الگویی کارآمدتر برای دستیابی دانش‌‌آموزان به یادگیری و یادداری مبحث چرخه کربن از بین رویکردهای آموزشی موجود بوده و با توجه به اهمیت تفکر در فرایند آموزش، از دو الگوی توضیحی و پنج مرحله‌‌ای بایبی استفاده نموده و اثربخشی آنها بر یادگیری- یادداری مبحث چرخه کربن موجود در کتاب علوم تجربی سال نهم با یکدیگر مقایسه گردیده است. این پژوهش به روش شبه آزمایشی انجام شده است. حجم نمونه 60 نفر از دانش‌‌آموزان دختر کلاس نهم یکی از مدارس دولتی آموزش‌ و پرورش ملارد بوده که به دو گروه تقسیم شدند و برای انتخاب آنها از روش نمونه‌‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌‌ای استفاده شد. روش گردآوری داده‌‌ها یک آزمون محقق‌ ساخته بوده که روایی و پایایی آن تایید شد. در این پژوهش با استفاده از آزمون کلموگروف اسمیرنوف، نرمال بودن توزیع نمرات سنجیده شد و از آزمون‌های t گروه‌‌های مستقل و وابسته برای بررسی فرضیه‌‌های تحقیق استفاده شد. بر اساس نتایج مشخص گردید که هر دو الگوی تدریس باعث افزایش یادگیری و یادداری در فراگیران شده است ولی طراحی آموزشی با الگوی پنج مرحله‌‌ای بایبی بر یادداری فراگیران به شکل معناداری موثرتر از الگوی توضیحی بوده است.

comparison of the effectiveness of explanatory and bybee five-step (5e) on the environmental educational learning- memorizing process

in today’s world, the concept of education has changed a lot and hence it is necessary to change the process of educational activities. the increasing emergence of environmental issues and the meagerness of understanding in respect to the environmental education in society has led to the necessity for the effective environmental education in the academic environments. this research intends to find a more efficient model for students to achieve simultaneous-learning and memorizing of the carbon cycle among the existing educational approaches. thus, by considering the importance of thinking in the educational process, the research has applied explanatory models and bybee five-step. they are compared on learning-memorizing the carbon cycle in the ninth year experimental science textbook. this research has been done by quasi-experimental method. the sample is 60 of ninth grade female students of one of the public schools of mallard education who was divided into two groups. multi-stage cluster sampling method was used to select them. the data collection tool was a researcher-made test whose validity and reliability were confirmed. additionally, the normality of the distribution of scores was measured using kolmogorov-smirnov test. moreover, independent and dependent group t-tests were used to test the research hypotheses. based on the results, it was found that both teaching models have increased learning and retention in learners, but the educational design based on bybee five-step model has been significantly more effective on learners’ retention than the explanatory model.