چالش‌های آموزش محیط‌زیست به دانش‌آموزان مقطع ششم ابتدایی از منظر حقوق بین‌الملل بشر و قوانین ایران

حق بر آموزش و حفاظت از محیط‌زیست، از مصادیق نسل سوم حقوق بشر است که در بهره مندی از توسعه پایدار موثر می باشد و آلودگی محیط‌زیست، حیات همه موجودات زنده را به خطر می‌اندازد. هدف پژوهش، بررسی راهکارهای تحقق این حق با آموزش حفاظت از محیط‌زیست به دانش‌ آموزان مقطع ششم ابتدایی است. این پژوهش، با بهره‌مندی از روش تحقیق توصیفی-تحلیلی-میدانی درصدد پاسخگویی به این سوال است که چالش ها و ضرورت آموزش محیط‌زیست به‌عنوان یک حق بشری، به دانش‌ آموزان مقطع ششم ابتدایی چیست؟ طبق نتایج به‌دست‌آمده، آموزش محیط‌زیست در نظام آموزشی کنونی، هدفمند و باعث تحقق فرهنگ محیط‌زیست محور نمی‌گردد. داده ‌های این پژوهش با بررسی اسناد محیط‌زیستی و حقوق بشری در حقوق بین‌ الملل و حقوق ایران، ارائه پرسشنامه به 400 نفر، از دانش ‌آموزان تهرانی، در سال 1398 به دست آمده است. جهت روایی و اعتبار داده‌ ها، روش اعتبار صوری و آلفای کرونباخ و برای تجزیه‌وتحلیل داده ‌ها از نرم ‌افزارهای اس.پی.اس.اس و اکسل استفاده شد که نشان می‌دهد برخورداری از شهروندان مسئول، تحقق توسعه پایدار با آموزش این موارد از سنین 11 تا 12 سال می‌تواند محقق گردد. چون دانش‌آموزان از این سن، توانایی درک، یادگیری و راهکاریابی را پیدا کرده‌اند و در ابتدای مسیر مسئولیت ‌پذیری و قانون ‌مداری هستند، از همین رو آموزشِ ایشان، نسلی آگاه با تفکری نقاد و موثر جهت تحققِ تغییری سازنده پدید می‌ آورد که با برنامه‌ ریزی دقیق، تالیف کتب و ترغیب دانش‌ آموزان به تفکر انتقادی، کسب آگاهی، گفت و گو و مشارکت فعال بهتر میسر می ‌گردد.

Challenges of Environmental Education for Sixth Grade Elementary Students from the Perspective of international Human Rights and Iranian Law

The right to education and protection of the environment is an example of the third generation of human right which are effective in benefiting sustainable development and any pollution will endanger the life of every creature. The aim of this research is to study the procedures of achieving these rights by teaching environmental protection to sixthgrade elementary school students. This research by using descriptiveanalyticalfield method is answering this question that what are the challenges and necessities of the environmental education for sixthgrade students? Based on this research, the current environmental education in the educational system is not purposeful and does not create an environmentoriented culture. Research data were collected by studying environmental and human rights documents according to international law and Iranian law, as well as data from examining a questionnaire of 400 students in Tehran in the parsian year 1398. The face validation method and Cronbach’s alpha were used for data reliability and validity, then for data analysis, SPSS and Excel software were used. The results show that having responsible citizens, furtherance of sustainable development can be achieved by teaching methods of environmental protection to students of 11 to 12 years old, who are able to perceive, learn and find solutions, as they can accept responsibility and obey the law, educating them creates a conscious generation with critical thinking and effective in bringing about constructive changes. These can be achieved by having precise educational planning, writing new books, encouraging students to critical thinking, increasing awareness, dialogue and active social participation.