تحلیل نابرابری‌های فضایی توزیع خدمات شهری و ارتباط آن با کیفیت زندگی ساکنین جهت دستیابی به محلات پایدار (مطالعه موردی: محلات شهر تهران)

در مقاله حاضر وضعیت عدالت فضایی در توزیع خدمات شهری در محلاتی از مناطق منتخب شهر تهران بررسی می‌گردد. روش پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی است، در بخش نخست از طریق خوشه‌بندیkmeans تعدادی از محلات همگن انتخاب گردیدند سپس با مدل آنتروپی شانون وزن‌دهی شده و با استفاده از مدل ویکور (vikor) توزیع خدمات در سطح محلات مورد نظر بررسی‌شده محلات مورد نظر رتبه‌بندی شدند. در بخش دوم کیفیت زندگی در این محلات از منظر شهروندان با طراحی پرسشنامه‌هایی که روایی آن با استفاده از آزمون بارتلت 71 /0 درصد و پایایی آن نیز با استفاده از آلفای کرونباخ، مقدار 073/ 0 درصد تعیین شد، مورد بررسی قرار گرفت و برای مقایسه بین توزیع خدمات و کیفیت زندگی از دو تکنیک تحلیل همبستگی و تحلیل رگرسیون استفاده شد. نتایج رتبه‌بندی محلات با این دو روش متفاوت بود که نشان داد جهت دستیابی به محلات پایدار اتکا صرف به معیار کمی سرانه‌ به تنهایی جوابگوی نیازهای شهروندان نیست و عدالت، اختصاص خدمات متناسب با شرایط افراد می‌باشد که تامین آنها نیاز به سازوکار و برنامه‌ریزی‌هایی دارد که باید از سوی مدیریت شهری سازمان‌دهی شود و لازم است دیدگاه‌ها و نیازهای واقعی شهروندان نیز در برنامه‌ریزی‌ها لحاظ گردد.

Analysis of Spatial Inequalities of Utilities Distribution and Its Relationship with Residents Quality of Life to Achieve Sustainable Neighborhoods (A Case Study of Tehran Neighborhoods)

The present study addresses the issue of spatial justice in the distribution of urban services in the neighborhoods from selected districts of Tehran. In this descriptiveanalytical study, In the first part, some homogeneous neighborhoods were selected through Kmeans clustering. Afterward, once weighed by the Shannon entropy model, these neighborhoods were evaluated in terms of service distribution using the VIKOR model and then were ranked. Moreover, In the second part, citizens’ quality of life in these neighborhoods was assessed by designing a questionnaire that used correlation and regression analysis to compare the distribution of services and quality of life. The two methods yielded different results for ranking of the neighborhoods, which showed that per capita quantification alone does not meet the needs of citizens to achieve sustainable neighborhoods. The obtained results indicated that the per capita services cannot lonely meet the citizens’ needs and justice is indeed the allocation of services proportionate to the individuals’ conditions. Therefore, meeting the citizens’ needs requires appropriate mechanisms and planning that should be organized and handled by urban management.