اثربخشی خوش‌بینی به سبک روان‌نمایشگری بر قلدری، روابط بین‌فردی و نشاط ذهنی در دانش‌آموزان با اختلال نافرمانی مقابله‌ای

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی خوش‌بینی به شیوه روان‌نمایشگری بر قلدری، روابط بین‌فردی و نشاط ذهنی در دانش‌آموزان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله‌ای انجام شد. طرح پژوهش، نیمه‌آزمایشی به‌صورت پیش‌آزمون - پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. تعداد 30 نفر از دانش‌آموزان مقطع متوسطه دوم در دامنه سنی 14-16 سال دارای علائم اختلال نافرمانی مقابله‌ای در شهر اصفهان در سال 1399 بودند که به‌صورت هدفمند انتخاب شدند. سپس به‌صورت تصادفی در دو گروه 15 نفری آزمایش و گواه جایگزین شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه‌های قلدری، پرسشنامه کیفیت روابط، پرسشنامه نشاط ذهنی بود. گروه آزمایش به‌صورت روان‌نمایشگری به مدت 12 جلسه آموزش خوش‌بینی را دریافت کردند و پرسشنامه‌ها به‌عنوان پس‌آزمون و یک ماه بعد برای پیگیری اجرا شد. داده‌ها با آزمون تحلیل کواریانس با اندازه‌گیری مکرر انجام شدند. نتایج نشان دادند خوش‌بینی به سبک روان‌نمایشگری بر قلدری، کیفیت روابط بین‌فردی و نشاط ذهنی دانش‌آموزان دارای علائم اختلال نافرمانی مقابله‌ای تاثیر دارد؛ بنابراین، با کاربرد این مداخله می‌توان رفتار قلدری و کیفیت روابط و نشاط ذهنی دانش‌آموزان را با علائم اختلال نافرمانی بهبود بخشید.

the effectiveness of psychodrama-mediated optimism on bullying, interpersonal relations, and subjective vitality among students with oppositional defiant disorder

the present study was conducted to examine the effectiveness of psychodrama-mediated optimism on bullying, interpersonal relations and subjective vitality in students with oppositional defiant disorder. this study employed a quasi-experimental design with pre-test, post-test, and follow-up with a control group. then, 30 subjects were purposively selected among high school students aged 14-16 years old with an oppositional defiant disorder in isfahan in 2020 and were randomly assigned to two groups of 15 as the experimental and the control groups. the bullying questionnaire, the relationship quality questionnaire, and the subjective vitality scale were used to collect data. the experimental group received optimism training for 12 sessions. at the end of the training, the questionnaires were administered again to both groups as a post-test. they were followed up a month later. data analysis was conducted by applying repeated measures. the results showed that teaching psychodrama-mediated optimism had a significant effect on bullying, the quality of interpersonal relationships, and mental vitality among students with oppositional defiant disorder. therefore, this intervention can improve bullying behavior, the quality of relationships, and the mental vitality of these students