تقابل حق مادری با حق زوج، حق کودک و حق جامعه با نظر به حاکمیت قواعد اخلاقی و تربیتی

تجربه مادری، به‌عنوان حقی طبیعی، قابل سلب نیست؛ اما در مواردی حق فرزندآوری زوجه در تقابل با مصالح اجتماعی، سلامت کودک، حقوق جنسی زوج یا اشتراط عدم فرزندآوری از سوی زوج قرار می‌گیرد و قانوناً می‌توان زوجه را از این حق محروم ساخت. در هریک از این موارد، بررسی تبعات تربیتی و اخلاقی محروم‌سازی زن از احساس مادری و تبیین راهکارهای موجود برای عدم محروم‌سازی او با استفاده از اثرگذاری قواعد اخلاقی در قواعد حقوقی، هم در خانواده و هم جامعه حائز اهمیت خواهد بود.لذا در این مقاله، با روش توصیفی و تحلیلی و استناد به منابع کتابخانه‌ای، ضمن تبیین جایگاه و اهمیت حق مادری، ابتدا موارد مجاز محرومیت از این حق تبیین شد و نهایتاً در دو مورد، به‌رغم استحقاق زوج یا سیاست‌های کنترلی جمعیت بر عدم فرزندآوری، می‌توان با عنایت به جایگاه برتر قواعد تربیتی و اخلاقی، حق زوجه را مقدم داشت: 1. توجه به اقتضائات تربیتی و اخلاقی جایگاه ریاست مرد بر خانواده و انتظار مدارا و سازش با زوجه در زمانی که عدم فرزندآوری موجب حرج و سختی زوجه باشد؛ 2. زمانی که در کنترل برخی معضلات اجتماعی همچون بیماری‌های واگیردار، فحشا و... به‌جای تاکید بر سیاست‌های کاهش جمعیت و محروم نمودن زوجین از فرزندآوری، با تاکید بر حاکمیت قواعد تربیتی و اخلاقی در مراودات زنان و مردان، مانع برخی معضلات اجتماعی شد. البته در تقابل حق فرزندآوری با بهداشت عمومی و سلامت کودک، دولت‌ها نمی‌توانند امری عمل کنند و در راستای ایمن‌سازی روابط جنسی، زوجین را به عقیم‌سازی مجبور سازند.

Contrast of Motherhood Rights with the Spousal Rights, the Rights of the Child and the Rights of Society according to Moral and Educational Rules

Motherhood experience as a natural right cannot be taken away, but in some cases the wife’s right to have children is at odds with the couple’s social interests, the child’s health, the husband’s sexual rights or the condition of no childbearing, in which case the wife can be legally deprived of this right. In each of these cases, it will be important to study the educational and moral consequences of depriving a woman of motherhood right and to explain the existing strategies for not depriving her by using the influence of moral rules on legal rules in both family and society.Using descriptive and analytical methods and citing library sources, this article explains the status and importance of motherhood rights after elaborating on the cases in which a woman may be denied this right. Then it refers to two cases in which, despite the couple’s entitlement or population control policies, the wife’s right takes precedence owing to the superior position of educational and moral rules: 1 Paying attention to the educational and moral requirements of the man’s position as the head of the family and expecting tolerance and compromise with the wife when not having children causes embarrassment for the wife. 2 To control and prevent some social problems such as infectious diseases, prostitution, etc., instead of emphasizing population reduction policies and depriving couples of childbearing, it is possible to stress on the importance of educational and moral rules in the relations between men and women. Of course, when the right to childbearing goes against public wellbeing and the health of the child, governments cannot act and force couples to sterilize in order to ensure safe sexual relations.