تبیین «قاعده دعوت به خیر» در فقه تربیتی

فقه تربیتی به عنوان بابی جدید در فقه و قلمرو نو در مطالعات تربیتی در حال شکل گرفتن است. همانطور که رشد و نموِ «قواعد فقهی» در فقه مهم و لازم بوده، تکوین و رشد شاخه «قواعد فقه تربیتی» نیز از اهمیت برخوردار است. نوشتار حاضر «دعوت به خیر» را در قامت یک «قاعده فقه تربیتی» تبیین نموده و با روش‌شناسی فقهی و اجتهادی در سه بخش از مدرک قاعده، مفاد قاعده و تطبیقات و دلالت‌های تربیتی این قاعده بحث کرده است. بنابر نتایج این پژوهش، دعوت به خیر بر مکلفان مستحب عینی و نیز بر عده ای از واجدین شرایط، واجب کفایی است. همچنین دعوت به خیر به مثابه یک روش تربیتی، دارای عناصر، شرایط و اصول حاکم است. برخی از شرایط مانند: علمِ داعی، مبتلابه و مفید بودن مدعوّ الیه و عقل و امکان فهم و پذیرشِ مدعوّ و ... . برخی از اصول مانند: استحباب اتقان دعوت، تقدم دعوت عملی بر دعوتِ لسانی، تقدم دعوت نرم بر سخت و ... .

Explaining the “The rule of invitation to good“ in educational jurisprudence

Educational jurisprudence is taking shape as a new chapter in jurisprudence and as a new realm in educational studies. Just as the development of &rules of jurisprudence& is important in jurisprudence, so is the development of the branch of &rules of educational jurisprudence&. The present article explains &invitation to good& in the form of a &maxim of educational jurisprudence&. Using a jurisprudential and ijtihad methodology, the article discusses this maxim of Islamic jurisprudence in three parts: evidence of the rule, purport of the rule and educational implications of this rule. The findings of this study suggest that the invitation to good is objectively recommended on the dutybound, and it is a collective obligation on some others who meet the requirements and are qualified.  Also, inviting to good as an educational method has elements, as well as conditions and principles that govern the maxim. These conditions include the inviter’s knowledge, the practicality and usefulness of the thing to which invitation is made, and sanity, the possibility of understanding and acceptance of the invitee etc. and also some principles such as the desirability of wellprepared invitation, the priority of practical invitation over verbal invitation, the priority of soft invitation over hard invitation and so forth.