نظریۀ خودگفتمانی و جایگاه آن در تجربۀ دینی

نظریۀ خودگفتمانی به عنوان یک مفهوم و توانایی روان شناختی- فرهنگی در جریان گفتگو تاثیر به سزایی دارد. جایگاه این جریان درباره ساحت تجربۀ دینی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. این جریان، عالم درون فرد را مانند جامعه ای از موقعیت های نسبتاً مستقل، همچون یک منظره‌ خیالی، اما بر اساس عالم خارج در نظر می گیرد و از جایگاهی فراتر و مشرف بر موقعیتهای تصور شده به آن ها توجه می کند. با وجود شرایط تاثیرگذار بر گفتگوی ادیان، وجود یک پذیرش بی قیدوشرط در رویکرد کثرت گرایی، زودباوری و مسئلۀ تحمیل در ارتباط با یک تجربۀ مفروض دینی، خودگفتمانی در عین در برداشتن و تمرکز بر تجربۀ من و دیگران، می تواند پذیرش راحت تر و قانع کننده تری از آنچه که تجربه کرده ام و آنچه که می توانستتجربه شود داشته باشد. همچنین با توجه به شرایط غیرمستقیم تاثیرگذار بر چگونگی وقوع تجربۀ دینی، آن می تواند موقعیت های دینی دقیق، جزئی و واقعبینانه تری را تصور و آن ها را از منظر همه جانبه تر تحلیل کند .در اولین گام، می تواند با تجربۀ مبهم و پیچیده‌ منتسب به حقیقت دین در فرد، مواجهه واقعبینانه تری داشته باشد. دوم، ارتباط دادن هویت های دینی به موقعیت های متفاوت درون یک فرد است . سوم، تاثیر آن برشکوفایی ظرفیت معنوی فرد است. خودگفتمانی اولویت های درون یک فرد و دلیل این اولویت یافتن ها، پیش فرض ها و اعتقادات اثبات شده ما را مورد توجه قرار می دهد و با توجه به تاثیرپذیری ما از پیوند های عاطفی و اجتماعی، قضاوت واقع بینانه تری انتظار دارد. چهارم، یادگیری و توجه به تجربۀ ترکیبیِ غالباً دینی در یک انسان است. پنجم، نقش آن در تحلیل روان شناختی و فرهنگی تجربۀ دینی است. این نظریه پدیده ها را اجزایی از یک کل معنادار می داند. در نهایت تجربیات خطاپذیرِ دینی فرض شده‌ یک فرد در طی این جریان جزئی و عمقنگر می توانند به یک جهت متعادلانه و منطقی تر تکامل یافته تبدیل شوند.