امکان ‌سنجی و نوع شناخت خداوند با نگاه تطبیقی در تفسیر المیزان و مفاتیح الغیب

بی تردید یکی از مهم ترین مباحث فلسفی و کلامی، ‏بحث در بارۀ خداوند ‏است ولی بدون فهم ‏چگونگی ‏شناخت، ‏شناخت خداوند غیر‏ممکن خواهد بود؛ امروزه به دلیل اختلاف میان ‏مذاهب ‏اسلامی، بهترین دفاع از ‏حق، ‏کشف نقاط اشتراک و افتراق و تبیین درست دیدگاه فریقین ‏در آیات ‏قرآن کریم ‏است. پژوهش حاضر ‏که بر روش توصیف و تحلیل با مطالعه و بررسی دو تفسیر المیزان و مفاتیح الغیب استوار است دیدگاه و آراء ‏دو مفسر برجسته – علامه طباطبایی و فخررازی – را از دو مذهب شیعه و سنّی در بارۀ «امکان شناخت ذات ‏خداوند» مورد بررسی قرار داده است؛ لذا برای واکاوی مسالۀ اصلی، نکات دیگری نیز بررسی شد که مثلاً هر ‏کدام از دو مفسر نوع شناختی که از خداوند ارائه داده اند کدام یک از شناخت های فطری، عقلی، نقلی، ‏شهودی و حسی است؟ نتیجه اینکه علامه طباطبایی برخلاف دیدگاه فخررازی بر ناممکن بودن شناخت کامل خداوند اذعان دارد، حصر شناخت عقلی و نادیده گرفتن  علم حضوری و شهودی مهم ترین وجه تمایز دیدگاه فخررازی با علامه است؛ دیدگاه علامه طباطبایی در تحلیل مساله، منسجم تر است و تعارض ندارد.‏