معرفت از دیدگاه غزّالی با تاکید بر معرفت وحیانی

نظرات غزّالی در باب علم و معرفت از جهت احاطه به علوم مختلف از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مقاله تفاوت معرفت وحیانی به عنوان یک معرفت خاص که ویژه انبیاء است در مقایسه با علوم بشری و به ویژه علوم دنیوی مشخص شده است. غزّالی  با تقسیم علوم به لحاظ متعلق، روش و غایت به بیان تفاوت علوم پرداخته و برتری وحی را نشان داده است و معتقد است تنها وحی را می‌توان معرفت نامید. به علاوه این‌که معرفت وحیانی از دو جهت ارزش دارد یکی اینکه معرفتی یقینی است و دوم اینکه بدون آن نمیتوان به سعادت رسید، لذا جایگزینی ندارد. با این وجود علوم دیگر را بی اعتبار نمی‌داند. او برای تبیین معرفت نبوی از مفاهیم فلسفی و کلامی بهره می‌گیرد اما معرفت نبی را در نهایت فراتر از آنها این می‌داند، این مقاله با اتکاء به روش تحلیلی تلاش دارد تا نگاه غزّالی  را در حوزه معرفت تبیین نماید.

gnosis in gazali’s approach, emphasizing on revealed gnosis

gazali’s perspectives on gnosis and knowledge are so important, because he has known much different knowledge in his era. in this paper, the difference between revealed gnosis, as a particular knowledge that belongs to the prophets and human knowledge specifically the terrestrial world, has been explained. he has divided the sciences based on the object of knowledge, and its method, and aims to show that revelation is the most transcendent one. he believed that the revelation can be called a gnosis. the value of revealed gnosis has two aspects: firstly, it is a piece of certain knowledge, and second, without it achieving felicity can’t be possible. never the other sciences can replace it but he has not wanted to humiliate the other sciences. he has applied philosophical and mystical notions to explain the revelation, but has explicitly expressed the revealed gnosis can’t be considered the same as another knowledge.