مسئلۀ عینیت: کانت و ویتگنشتاین از سوبژکتیویته تا اینترسوبژکتیویته

در این مقاله می کوشم پس از توصیفِ مسئلۀ «عینیت»، راه حل های دو فیلسوفِ برجسته، کانت و ویتگنشتاین، را دربارۀ آن بازسازی کنم، و سپس در بخشِ دوّم به پیامدهای متفاوت این دو نگرش دربابِ برخی از مهمترین مقولاتِ معرفتی معناشناختی مان بپردازم. مسئلۀ عینیت ناظر به این است که چه عامل یا منبعی باورها یا بازنمودهای ذهنی یا زبانی مان را از حالتِ «دلبخواهی» و «پدیدارِ صرف» بودن خارج می کند و بدان ها نوعی «اعتبار عینی» یا «واقعیت عینی» می بخشد. پاسخِ کانت به این پرسش، ارجاع و اتّکاء به ساختارِ استعلاییِ ذهن بویژه «مقولاتِ محضِ فاهمه»، به منزلۀ شرایطِ امکانِ تجربۀ سوژه، است، و پاسخِ ویتگنشتاین به این مسئله، ارجاع و اتّکاء به «ساختار هنجاریِ» یک نهادِ اجتماعی؛ به عبارت دیگر، رجوع به «سوبژکتیویته» و «اینترسوبژکتیویته» برای توضیحِ «عینیتِ» بازنمودها و باورها. در ادامه، و در بخش سوّم، می کوشم نشان دهم که این دو پاسخِ متفاوت، تصویرهای کاملاً متفاوتی از مقولاتِ «صدق»، «کاربست مفاهیم»، «شاکلۀ مفهومی»، «عقلانیت» و درنهایت، شکلِ مقتضیِ «فلسفۀ علم»، به بار می نشانند.

the problem of objectivity: kant v. wittgensteinfrom subjectivity to intersubjectivity

in this paper, having described the problem of objectivity, i’ll try to reconstruct the solutions of two important philosophers, kant and wittgenstein, and then i’ll attempt to deal with the different consequences of these two divergent attitudes regarding some of our most significant epistemic semantic concepts. the problem of objectivity concerns with the question that, what is the source of the ‘objective validity’ or ‘objective reference’ of our representations (mental or linguistic), and what makes them something totally different from some ‘arbitrary impressions’ and ‘mere appearances’? kant’s response to this question is to rely on the transcendental structure of human mind, particularly the pure categories of the understanding, and wittgenstein’s response is to advert to the normative structure of social institution or practice; i.e. they try to explain the objectivity of our representations in terms of, respectively, the subjectivity and the intersubjectivity. and in the final part, i’ll try to show that these two different attitudes to the problem of objectivity, give rise to totally different pictures of some of our most important epistemic semantic concepts: truth, concept application, conceptual scheme, rationality, and the appropriate form of the field of philosophy of science.