نگاهی تطبیقی به دامنه حجیت اخبار آحاد در تفکر اهل سنت و ابن‌تیمیه

به نظر می‌رسد یکی از مهم‌ترین مبانی فکری، که منجر به اختلاف بین مسلمانان و پیدایش گروهای تکفیری داعشی شده، نوع نگاه آنها در خصوص حجیت اخبار آحاد در عقاید است. اصول و مبنای بخش اعظمی ‌از احکام و عقاید اخبار آحاد است. تقریباً حجیت این اخبار در فروع و فقه محل اجماع مسلمانان است. ولی حجیت آنها در عقاید و اصول دین محل بحث و گفت‌وگوست. حجیت یا عدم حجیت این نوع احادیث منجر به پذیرش یا رد بسیاری از احکام و عقاید شده است. این مقاله به مطالعه حجیت اخبار آحاد در بین اهل سنت پرداخته، آن را در قالب چهار نظریه مطرح کرده است. سپس با بیان دیدگاه ابن‌تیمیه، نظریه‌پرداز تکفیری‌ها، و تطبیق آن با اهل سنت به این نتیجه می‌رسد که عموم سلفیان اهل حدیثی، از جمله ابن‌تیمیه، اخبار آحاد را علمی‌، یقینی، و اثبات‌پذیر در اصول دین و عقاید می‌‌دانند. این در حالی است که بخش اعظمی ‌از اهل سنت، که نوعاً از ماتریدیان حنفی‌مذهب‌اند، اخبار آحاد را ظن‌آور می‌دانند و قائل به عدم حجیت ظنون در عقایدند.

The Authority of Individual Narrations in the NonTraditionalist Sunnis and Ibn Taymiyyah:A Comparative Study

One important intellectual foundation leading to conflicts among Muslims and emergence of takfiri Daesh (apostate) groups seems to be their opinions about the authority of individual narrations concerning doctrinal issues. The foundational principles of majority of doctrinal beliefs and precepts are individual narrations. The reliability and authority of these narrations is nearly unanimously accepted by all the Muslims in secondary sources and Fiqh; however, their authority raises debate and discussion concerning religious tenets and principles. Authority or nonauthority of such narrations will lead to acceptance or rejection of many beliefs and religious precepts. The current study addresses an investigation of the authority of individual narrations from the nontraditionalist Sunnis' viewpoint proposing it by four theories; then, expressing Ibn Taymiyyah's views, takfiris' theoretician, and comparing his views with those of the Sunnis, it is concluded that the majority of Traditionalists (Salafis) such as Ibn Taymiyyaj consider individual narration to be a scientific and verifiable certainty in religious principles and beliefs. However, the majority of the Sunnis, typically Hanafi Maturidi, regard the individual narrations as conjectureproducing and therefore these narrations are held nonauthoritative in the realm of beliefs.