اعمال حقوقی صغیر ممیز در فقه فریقین

بطلان یا عدم نفوذ اعمال حقوقی مثل تصرفات (خرید و فروش و ...) صغیر ممیز در اموال خودش، مسئله‌ای قابل تامل و درخور بحث در فقه شیعه و اهل سنت است. گروهی تصرفات او را در برخی موارد جایز می‌دانند؛ درحالی‌که گروهی دیگر، صغیر ممیز را مسلوب‌العباره و تصرفاتش را باطل و مردود می‌دانند. با توجه به نص صریح آیه و روایات و نیز تحقق‌نیافتن اجماع مورد ادعای طرفداران بطلان، نمی‌توان به طور مطلق حکم به مسلوب‌العباره‌بودن کودکان کرد. در این نوشتار برای قول به صحّت معاملات کودکان، به آیه «ابتلاء» استدلال کرده‌ایم. با توجه به ادله موجود، متفاهم از آیه، کفایت رشد در دادوستد کودکان است و بلوغ تنها طریق و اماره‌ای برای رشد است و موضوعیت ندارد؛ پس نیازی نیست کودکان برای تصرفات حقوقی خود بالغ باشند. همچنین مبنای حجر صغیر ممیز، تنها حمایت از اوست. می‌توان این حجر را با ضمیمه‌کردن اجازه ولیّ او برطرف کرد و تصرفاتش را جایز دانست. در این مقاله، صحّت معاملات صغیر ممیز در فقه فریقین تقویت می‌گردد.

legal actions of discerning minors in shiite and sunni jurisprudence

a significant issue in both shiite and sunni jurisprudence is whether legal actions, such as transactions involving property (e.g., sale and purchase), conducted by discerning minors (al-ṣaghīr al-mumayyiz) are valid and enforceable. some scholars argue that such transactions are valid under certain conditions, while others contend that the legal actions of discerning minors are invalid and unenforceable. given the explicit texts from quranic verses and hadiths, and the lack of consensus over invalidity, it is not justifiable to categorically dismiss the validity of minors’ transactions. in this article, we argue for the validity of transactions conducted by discerning minors based on the quranic verse of ibtilāʾ (testing). according to the evidence, the verse suggests that cognitive maturity alone is sufficient for minors to engage in legal transactions, and that puberty is merely an indicator of such cognitive development rather than a prerequisite. therefore, minors do not need to have reached puberty to engage in legal transactions. furthermore, the notion of discerning minors as interdicted individuals is based on the concept of wardship. with the ward’s consent, such interdiction can be lifted, and their transactions can be deemed valid. this article supports the validity of transactions conducted by discerning minors.