چگونگی تعلق قدرت الهی به شرور از منظر کلام اسلامی

امروزه یکی از شبهات مهم در باب وجود خدا و همچنین صفات خدا، شبهه شرور است که نه تنها خداناباوران بلکه خداباوران را نیز دچار چالش کرده است. در واکاوی شرور عالم روشن می شود که شر در عالم ماده موجب نقص به ساحت ربوبی نمی شود و ادراک شر توسط انسان اسباب متعددی دارد. لذا از آنجا که شر وجودی است، خیر است و این نقیصه تنها با نگرش انسان به شر اصلاح می شود. به طوریکه شرور گاهی به واسطه تزاحمات عالم ماده و گاه به سبب سوء اختیار انسان و گاهی نیز در واقع امر، شری وجود ندارد و تنها در نگاه انسان مطلوبیت لازم را ندارد. چرا که در برقراری تعادل کلی عالم و نظام احسن، همه امور مطابق میل و خواسته انسان نیست. بلکه ضرورت علی و معلولی تعیین کننده حوادث عالم است که انسان نیز سهمی به مقتضای اختیار خود در این روند تکاملی دارد. بنابراین هر چند شرور مطلوب انسان نیستند اما نظام علی معلولی جهان، حکایت از قدرت و فاعلیت دائمی خداوند و تاثیر اختیار انسان به عنوان موجودی طبیعی، در این نظام طبیعی دارد. به طوریکه نمی توان آثار موجودات عالم را از نظام علیت حذف کرد. بنابراین در درجه اول، با اصلاح عملکرد فردی، می توان از شر جلوگیری کرد. علاوه بر اینکه شر مقتضای عالم ماده و قدرت الهی در نظام علی معلولی است.

the mechanism of divine power’s relation to evil from the perspective of islamic theology

one significant skepticism surrounding god’s existence and attributes arises from the presence of evils, a challenge not only faced by atheists but also by theists. upon analysis, it becomes apparent that evils in the material world do not reflect any flaws in the divine essence. in fact, there are several reasons behind the human perception of evils. thus, since evils existentially manifest, they possess inherent goodness, with any perceived flaw being merely a product of human perspective. evils are perceived in various ways—stemming from conflicts within the material world, as a result of human choices, or due to certain outcomes not aligning with human desires. it is essential to recognize that the overall balance of the universe is not dictated solely by human will and desires; instead, causal necessity governs the events of the world. humans, through their choices, contribute to this evolutionary course. while evils may not be desirable from a human standpoint, the causal system of the world indicates the permanent agency and power of god, alongside the influence of human free will as a natural entity within this system. creatures’ effects cannot be eliminated from this causal system; thus, evils can be addressed by rectifying one’s individual practices. moreover, evils are inherent to the material world and are part of divine power within the causal system.