حقیقت تاویل از دیدگاه آیت‌الله جوادی آملی

تاویل در قرآن یکی از چالشی‌ترین مسائل قرآنی دانسته می‌شود. از جمله اندیشمندان معاصری که نگاه جامعی به بحث تاویل دارند، آیت‌الله جوادی آملی است. از دیدگاه ایشان بیشترین کاربردهای تاویل در قرآن حکیم، ناظر به حوزه لفظ، مفهوم و معنا، تفسیر و تبیین نیست، بلکه دربارۀ ارجاع به واقعیت عینی و خارجی اعم از دنیا و آخرت است.آنچنان‌که ظاهرها با ظاهر و باطن‌ها با باطن سنجش‌شدنی است، تاویلات قرآن نیز با ام‌الکتاب قابل سنجش است؛ چراکه ام‌الکتاب همان خطوط کلی آیات قرآن به شمار می‌آیند. لازمه این دیدگاه که یکی از دیدگاه‌های بدیع این حوزه به شمار می‌آید، این است که کلّ قرآن اعم از محکم و متشابه تاویل دارد و سنجش این تاویلات، با ام‌الکتاب است و روز قیامت ظرف تحقق تاویل قرآن به شمار می‌آید. نگاه کاربردی به این دیدگاه، آن است که فهم تاویلات قرآن به لحاظ ارجاع‌شان، به صورت طولی اول برای خداوند؛ دوم برای کسانی که به مقام مشیئت خداوند نایل شده‏اند؛ سوم برای خواص اهل‏بیت (ع) میسر است.

an account of “taʾwīl” from the perspective of ayatollah javadi amoli

taʾwīl (esoteric interpretation) stands as one of the most intricate quranic topics. among contemporary scholars, ayatollah javadi amoli offers a comprehensive exploration of this issue. he argues that in the quran, the majority of instances where taʾwīl is mentioned extend beyond mere linguistic interpretation, conceptual delineation, or explanation. rather, they delve into the realm of objective external realities, encompassing both worldly matters and the hereafter. just as exteriors can be measured with exteriors and interiors with interiors, quranic “taʾwīl” or interpretation can be gauged against the mother of the book, which serves as the foundational framework for quranic verses. this innovative perspective suggests that the entirety of the quran, including its definitive (muḥkam) and ambiguous or metaphorical (mutashābihāt) verses, possesses interpretative depth. these interpretations should be assessed in light of the mother of the book, with the context of the day of resurrection serving as the fulcrum for quranic interpretation to unfold. practically, according to this perspective, understanding quranic interpretation in terms of their references is first the prerogative of god, then those attaining the status of divine providence, and finally, the selected household of the prophet.