بررسی اوضاع سیاسی و اجتماعی اباضیه عمان در دوران معاصر (عصر سلطان قابوس)

اباضیه از مذاهب پویای معاصر در جهان امروز است که توانسته است تا عصر حاضر ظهور و بروز داشته باشد. عمان پایتخت مذهب اباضیه سابقه‌ای کهن دارد. شخصیت‌های سیاسی و مذهبی فعال در این کشور، جزء رهبران ملی و مذهبی مردم عمان هستند. اباضیه در عصر حاضر با توجه به شرایطی که برای آنها فراهم شد، توانستند پایه‌های خود را در ابعاد مختلف به‌ویژه سیاسی و اجتماعی استحکام ببخشد و این موفقیت مرهون سلطان قابوس است. سلطان قابوس حاکم و پادشاه این کشور و از شخصیت‌های مهم اباضیه در دنیای معاصر بود و از همان روزهای آغازین حکومت خود اقدام‌های لازم برای خروج عمان از انزوا را بعد از سال‌ها انجام داد؛ به گونه‌ای که از ابتدای قدرت درصدد مدرن‌سازی نظام حکومت و سبک زندگی مردم با ملاحظه دین‌داری و رسومات محلی برآمد و تمام برنامه‌های اجتماعی و سیاسی خود را با عنوان برنامه‌های پنج‌ساله به اجرا گذاشت. همچنین با شعار «مخالفت با مصادره فکر» سعی بر جذب مخالفین خود برآمد؛ اما پرسش این است که چگونه این مذهب در جهان معاصر توانسته است با وجود اندک‌بودن پیروان، خود را حفظ نماید؟ اوضاع اجتماعی و سیاسی اباضیه در دوران معاصر چگونه است؟ رموز موفقیت اباضیه چیست؟ در این مقاله با استفاده از منابع، این مذهب از بُعد اجتماعی و سیاسی در عصر حاضر (سلطان قابوس) بررسی شده است و به پرسش‌های فوق پاسخ داده شده است. درنهایت این نتیجه به دست آمد که سلطان قابوس توانست هم مخالفین داخلی را مطیع حکومت کند و هم در زمینه بین‌المللی عمان و اباضیه را در سطح جهان در جایگاه مذهبی پویا معرفی کند و نهادهای دینی، اعتقادی و فقهی آن را به جهان عرضه بدارد. این مقاله به روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از اسناد کتابخانه‌ای اوضاع سیاسی و اجتماعی اباضیه را در عصر سلطان قابوس بررسی و تحلیل کرده است.

an examination of political and social conditions of ibadism in contemporary oman (the reign of king qaboos)

ibadism is a vibrant religious denomination in today’s world, poised to endure into the present age. oman has historically served as the heartland of ibadism, with key political and religious figures in the country assuming leadership roles within the ibadi community. presently, with conducive conditions, ibadis have the opportunity to solidify their presence across various spheres, particularly in politics and society. this success owes much to king qaboos, a prominent ibadi figure in contemporary times and the ruler of oman. from the outset of his reign, king qaboos undertook measures to steer oman out of isolation, modernizing governance and societal norms while respecting religious and cultural traditions. his social and political initiatives were structured within five-year plans, and he notably adopted the slogan no to confiscation of thoughts to engage dissenting voices. however, the challenge remains as to how this minority islamic denomination can safeguard its identity amidst its limited followership. what are the prevailing political and social conditions of ibadis in the contemporary era, and what factors contribute to their success? this article delves into these questions, drawing upon various sources to analyze ibadism within the political and social landscape of king qaboos’s reign. it concludes that king qaboos successfully garnered domestic support for his government while showcasing oman and ibadism on the global stage, highlighting their religious, doctrinal, and jurisprudential foundations. employing a descriptive-analytical approach and utilizing library resources, this article explores the political and social dynamics of ibadism during king qaboos’s rule.