جایگاه «صدق» در عرفان اسلامی با تکیه بر آرای عرفای قرن چهارم و پنجم

یکی از مباحث مهم در حوزه اخلاق اسلامی «صدق» است که در زندگی مادی‌معنوی و فردی‌اجتماعی آدمی تاثیر مستقیم، و با اعتقادات انسان در توحید نظری ارتباط تنگاتنگ دارد. آیات و روایات اسلامی جایگاه بس والایی برای مقام «صدق» قائل‌اند. عرفای مسلمان راستین، که خاستگاه نظری و عملی‌شان برخاسته از این دو منبع است، دست‌یابی به این مقام را برای همه سالکان، چه سالک در راه و چه سالک واصل و ...، بایسته دانسته‌اند. عارفان با استنادهای وحیانی درباره معنای «صدق»، «صدیق»، اقسام «صدق»، مراتب و آثار آن مباحث ارزشمندی را بیان کرده‌اند. از منظر آنان، چنانچه سالک به «تطبیق ظاهر و باطن امور با حقیقت» دست یابد، می‌تواند کمالات سلوکی دیگر را کسب کند. زیرا منازل عرفانی هر یک به گونه‌ای وابسته به صدق‌اند. بنابراین، «صدق» به عنوان یک مقام، پایه و اساس برای دیگر منازل عرفانی محسوب می‌شود. از موانع و آفات متعدد بر سر راه رسیدن به این مقام والای رحیمی الاهی «کذب» است. در این جستار نقش مقام «صدق» در سیر و سلوک عرفانی از منظر عرفای مسلمان قرن چهارم و پنجم واکاوی شده است.در این جستار نقش مقام«صدق» در سیر و سلوک عرفانی از منظر عرفای مسلمان واکاوی شده است.

the position of sincerity in islamic mysticism based on the opinions of mystics of the fourth and fifth centuries

one of the important topics in the field of islamic ethics is sincerity which has a direct impact on the material, spiritual, individual, and social life of a person and is closely related to human beliefs in theoretical monotheism. quranic verses and islamic traditions give a very high place to the position of sincerity. the true muslim mystics, whose theoretical and practical origins are derived from these two sources, deem the attainment of this position necessary for all travelers to god, both those on the way and those who have arrived. the mystics have discussed significant matters about the meaning of sincerity, sincere, the types of sincerity, its levels and effects, citing the revelatory evidence. from their point of view, if the traveler achieves matching the external and internal aspects of things with the truth, he can attain other perfections on the spiritual path. since each mystical position is dependent on the truth, sincerity is considered the foundation and basis for other mystical positions. one of the many obstacles to reaching this high position of god’s mercy is falsehood. this paper analyzes the role of the position of sincerity in the mystical journey to god from the perspective of muslim mystics of the 4th and 5th centuries..