آسیب‌شناسی تاثیر باورهای منجی‌گرایانه در تقویت اندیشه بنیادگرایی اسلامی: بررسی الگوی بنیادگرایی داعش

ادیان و فرقه‌های مختلف معنوی، نویدِ سعادت و رهایی انسان از نابهنجاری‌های زندگی را می‌دهند و در راستای این بشارت، وعده‌هایی را نیز یدک می‌کشند که در زاویه‌هایی از آن، خواسته یا ناخواسته، مسائلی نهفته است که به‌شدت هزینه‌زا است. یکی از این مسائل آموزه «منجی‌باوری و موعودگرایی» است. داشتن منجی‌ای که انسان را به تمام ظرفیت‌های بالقوه خویش برساند و اجتماع را به آرمان‌شهر موعود تبدیل کند می‌تواند همراه با مفهومی مثبت از انتظار زمینه‌ساز اصلاح فردی و جمعی باشد. امّا از سوی دیگر، منجی‌گرایی آنچنان فریبنده است که باورمندان به آن را در مشبّک خویش به گروگان بگیرد و از آنها پرخاشگرانی علیه دیگرانی بسازد که از نظر آنها، مانع آمدن منجی و تشکیل مدینه آرمانی هستند. در آسیب‌شناسی مسئله منجی‌باوری، چگونگی و چرایی تبدیل اندیشه‌ای اصلاحی که قابلیت بهبود اوضاع زیستی را در خود دارد، به بنیادگرایی وحشتناک بررسی می‌شود. تحقیق حاضر با جزء‌پژوهی درباره منجی باوری در نگاه گروه سلفی داعش، مسیر تبدیل ایدئولوژی بازگشت به خلافت (به عنوان نوعی تمدن الگوی اسلامی) به تشکیل گروهی انحصارگرا و خشونت‌طلب را ترسیم می‌کند. جمع‌آوری اطلاعات پژوهش به روش مطالعات کتاب‌خانه‌ای و روش کار، تحلیل مبتنی بر توصیف منطقی روند ایجاد آسیب در فرآیند شکل‌گیری و قوام‌یافتن ایدئولوژی است.

pathology of the influence of saviorist beliefs in strengthening islamic fundamentalism: examining the model of isis fundamentalism

different spiritual religions and sects promise happiness and liberation of man from the abnormalities of life. in line with this good news, they also make promises, which, intentionally or unintentionally, contain very costly issues. one of these issues is the doctrine of saviorism and mahdism. having a savior who will bring man to all his potential capacities and turn society into the promised utopia can be accompanied by a positive conception of expectation that is the basis for individual and collective reform. but on the other hand, saviorism is so deceptive that it takes its believers hostage in its mesh and makes them aggressive against others who, in their opinion, are preventing the coming of the savior and the formation of the ideal utopia. in the pathology of the problem of saviorism, it is examined how and why a reformed thought that has the ability to improve the biological situation turns into a terrible fundamentalism. the present research, with a partial study of saviorism from the point of view of the isis salafist group, outlines the path of transforming the ideology of returning to the caliphate (as a kind of islamic model civilization) into the formation of an exclusivist and violent group. the data has been collected by the method of library studies and the analysis is based on the logical description of causing damage in the process of formation and consistency of ideology..