علی (ع) در نگاه احمد بن ‌حنبل

پس از قتل عثمان، جریانی به نام عثمانیه در امت اسلام ظاهر شد که نه‌تنها علی (ع) را شریک در خون خلیفه مقتول می‌دانست، بلکه در اوضاعی که عموم امت اسلامی با او به عنوان خلیفه بیعت کرده بودند، مشروعیت خلافتش را انکار می‌کردند و بذر بغض به او را در جامعه می‌گستراندند. احمد بن ‌حنبل در مقام رهبر جریان اهل حدیث بغداد در قرن سوم هجری، توانست مشروعیت خلافت علی (ع) را در قالب نظریه «تربیع» در امت اسلام نهادینه کند. می‌توان این موفقیت را سرآغازی بر رسمیت‌یافتن جریان اهل حدیث با نام جدید «اهل سنت و جماعت» و بزرگ‌ترین نشان تقابل احمد با جریان عثمانیه تعبیر کرد، چنان‌که می‌توان گفت او به علی (ع) نگاهی محبت‌آمیز و توام با ارادت داشته و ادله انتسابش به جریان عثمانیه دچار اشکالات سندی و متنی است و توان اثبات اتهام عثمانی‌بودن وی را ندارد.

Ali (AS) in the Eyes of Ahmad ibn Hanbal

After the assassination of Uthman, a current called the Ottomans appeared in the Muslim community, who not only considered Ali (AS) a partner in the blood of the slain caliph, but also denied the legitimacy of his caliphate while the general Muslim community had pledged allegiance to him as caliph, and thus they spread the seeds of hatred towards him in society. Ahmad ibn Hanbal, as the leader of the Baghdad Ahl alHadith movement in the third century AH, was able to institutionalize the legitimacy of the caliphate of Ali (AS) in the Muslim community through the theory of Tarbi‘ (squaring). This success can be regarded as the beginning of the recognition of the Ahl alHadith movement with the new name of Ahl Sunnah wa Jamaat and as the greatest sign of Ahmad’s confrontation with the Ottoman movement. In addition, it can be said that Ahmad had a loving and devoted view of Ali (AS) and the reasons for his attribution to the Ottoman current had transmission and textual problems that could not prove his accusation of being Ottoman.