سلوک «موجودی شهودی صعودی» از منظر سید حیدر آملی

عارفان، راه‌ها و مراتب سلوک و قرب به حق‌تعالی را در قالب سه دسته کلی سامان داده‌اند: سلوک زاهدانه‌ عابدانه، سلوک عاشقانه عالمانه و سلوک عارفانه عاشقانه. پیروان مکتب ابن‌عربی از منظری دیگر، سیر و سلوک را به دو گونه تقسیم کرده‌اند: الف. سیر غیرمستقیم از طریق سلسله مراتب؛ ب. سیر مستقیم از طریق وجه خاصّ. سید حیدر آملی، به ‌عنوان یکی از پیروان و شارحان مکتب عرفانی ابن‌عربی که رویکردی شیعی در باورهایش دارد، بر آن است که از میان طرق مذکور، «سلوک مبتنی بر جذبات الاهیه» که به عبارتی همان سیر و سلوک محبوبی است، راحت‌ترین و نزدیک‌ترین مسیر به سوی حق است. او در تصویر مقامات و منازل عرفانی از ادبیات عرفانی مکتب ابن‌عربی مدد جسته است. به باور او، این سیر و سلوک و مراتبش از دیدگاه او با مراتب کشف صوری و معنوی ارتباط دارد. این سیر سرانجام به مقام «او ادنی» و کشف معنوی در مقام «اخفی» که خارج از وصف است منتهی می‌شود. بررسی طریق سلوکی سید حیدر آملی علاوه بر آنکه می‌تواند تقریر دقیق‌تری از سلوک ابن‌عربی را پیش ‌روی ما قرار دهد، یکی از طرق سلوکی موید به نصوص و باورهای شیعی را به ما معرفی خواهد کرد. در این مقاله، داده‌ها بر اساس شیوه کتاب‌خانه‌ای جمع‌آوری شده و در مسیر تحلیل اطلاعات و داده‌ها از روش توصیفی‌تحلیلی بهره برده‌ایم.

Journey to God Ascending Intuitive Creature from the Perspective of Seyyed Heydar Amoli

Mystics have organized the ways and levels of the journey and closeness to God the Almighty in the form of three general categories: asceticpious, romanticscholarly, and mysticalromantic. From another point of view, the followers of Ibn Arabi School have divided the journey to God into two types: A. Indirect journey through hierarchy; B. Direct journey through a special face. Seyyed Heydar Amoli, as one of the followers and commentators of the mystical school of Ibn Arabi who has a Shiite approach, believes that among the mentioned methods, The journey based on the divine passions, which in other words is called beloved journey, is the easiest and closest way towards God. He has used the mystical literature of Ibn Arabi School in depicting mystical maghamat (stations) and manzel (destinations). According to him, this type of spiritual journey and its levels are related to the levels of facial and spiritual revelation. This journey eventually leads to the station of Aw Adna and spiritual revelation in the station of Akhfa which is beyond description. Examining the path of Seyyed Heydar Amoli in spiritual journey, in addition to providing us with a more accurate account of Ibn Arabi’s journey path, will introduce us one of the journey paths confirmed by Shiite texts and beliefs. In this article, the data are collected based on library research and are analyzed by descriptiveanalytical method.