تحلیل لوازم و پیامدهای دیدگاه‌ سلفیه در معناشناسی صفات خبری

از سده‌های نخست قمری، در جهان اسلام، دیدگاه‌های مختلفی درباره تفسیر برخی از آیات و روایات نبوی پدید آمد که بعدها صفات مذکور در آنها به صفات خبری شهرت یافتند. صفاتی که در متون دینی به خدا انتساب یافته‌اند،‌ اما از نظر عقلی انتساب آنها به معنای ظاهری به او محال می‌نماید. چگونگی انتساب این صفات به خدا دیدگاه‌های تشبیه‌گرایی، تاویل‌گرایی و تفویض‌گرایی را پدید آورده است. سلفیان در تحلیل این صفات از دیدگاه تفویض‌گرایی، به معنای اثبات بلا تاویل، پیروی می‌کنند. آنان صفات خبری را به معنای ظاهری و حقیقی به خدا نسبت می‌دهند، اما خود را از فهم کیفیت آنها ناتوان می‌دانند. تعطیل‌گرایی، انکار اعجاز زبانی قرآن و امکان نداشتن شناخت خدا لازمه دیدگاه سلفیان در معناشناسی صفات خبری است. این مقاله با رویکرد تحلیلی انتقادی، دیدگاه سلفیه در معناشناسی صفات خبری را بررسی کرده است. دیدگاه آنان بر خلاف مفاد و حتی ظاهر آیاتی است که در آنها به تدبر و تعقل امر شده است. انکار اعجاز زبانی قرآن نیز بر خلاف فصاحت و بلاغت آن است.

An Analysis of Implications and Consequences of Salafism for Semantics of Transmitted Attributes

Since early centuries AH in the Islamic world, various interpretations were proposed for certain Quranic verses and the Prophet’s hadiths—attributes in these texts were later dubbed as “transmitted attributes” (alṣifāt alkhabariyya): attributes ascribed to God in religious texts, although it rationally seems impossible to ascribe them to Him in their literal meanings. Various accounts have been proposed of how they should be ascribed to God: anthropomorphism, interpretivism, and relegationism. In their analysis of such attributes, Salafis have adopted relegationism: ascription of the attributes to God, without interpreting them away. They do ascribe transmitted attributes to God in their literal meanings, although they acknowledge their failure to understand their quality. The Salafi semantics of transmitted attributes implies divesting God of His attributes, the denial of linguistic miracles of the Qur’an, and the impossibility of selfknowledge. This paper adopts an analyticcritical approach to consider the Salafi semantics of transmitted attributes. Their account contradicts the connotations and even apparent denotations of verses in which people are commanded to reflect and reason. Furthermore, the denial of the linguistic miracle of the Qur’an is not compatible with its eloquence.