بررسی جامعه‌شناختی رابطه شبکه‌های اجتماعی مجازی و تغییرات جاری در خانواده‌ها

افزایش تغییر و تحولات در حوزه خانواده یکی از چالش‌های اساسی خانواده در عصر کنونی است. پژوهش حاضر، به تبیین جامعه‌شناختی تغییرات جاری در خانواده‌های شهر تهران با تکیه بر گرایش زوجین به شبکه‌های اجتماعی مجازی بر اساس نظریه‌های گیدنز، هابرماس، برگر و لاکمن، کاستلز، والدهال و کلاپر، تامپسون، نای و نظریه کاشت گربنر پرداخت. در این مطالعه که به روش پیمایش انجام شد، با کمک رویکردهای نظری درباره خانواده و نیز پژوهش‌های موجود، ابعاد اصلی تغییرات خانواده در شهر تهران شناسایی و شاخص‌هایی برای سنجش آن پیشنهاد شد. تعداد 400 نفر نمونه به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای و سهمیه‌ای از بین زوجین ساکن در منطقه یک شهر تهران (به تعداد 112986 نفر) انتخاب شدند. از طریق پرسشنامه هدایت شده، اطلاعات جمع‌آوری و با نرم افزار spss تحلیل شد. یافته‌های تحقیق نشان داد که تفاوت معناداری بین زوجین کاربر و غیرکاربر شبکه‌های اجتماعی مجازی از نظر سست شدن پیوندهای خویشاوندی، گرایش‌های انزواجویانه، عدم پایبندی به تعهدات زناشویی، سردی روابط، بی‌اعتمادی زناشویی وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون چند گانه و تحلیل مسیر، نشانه آن است که در مجموع 64% تغییرات جاری در خانواده‌های شهر تهران بستگی به استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی دارد.

A Sociological Investigation into the Relationship between Virtual Social Networks and Current Changes in the Tehran’s Families

One of the most important challenges of family in the today’s world is the increase in the changes of families. This study aims to explain the current sociological changes in the Tehran’s families with emphasis on the couple’s tendency to virtual social networks based on the theories of Giddens, Habermas, Berger, Luckman, Castells, Waldhal, Clapper, Thompson, Nai, and the Gerbner’s cultivation theory. In this study which is a survey research, the key dimensions of changes in the Tehran’s families were identified and then suggested some indexes for assessing them with the help of theoretical approaches to the family and existing researches. By cluster and quota sampling, 400 people were selected as the sample among the couples living in Tehran, Zone 5 (112986 people). The data were gathered by guided questionnaire and they were analyzed with SPSS software. The findings showed that there is a significant difference between couple users and nonusers of virtual social networks in terms of weakening kinship ties, isolationist tendencies, not adhering to marital obligations, cold relationships, and marital distrust. In addition, the results of multiple regression and path analyses showed that, in general, 64% of current changes in the Tehran’s families depend on using virtual social networks.