حق مادری در اندیشه امام سجاد(ع) و حقوق بین الملل

امروزه حقوق بین الملل از رهگذر قطعنامه های غیرالزام آور مجمع عمومی سازمان ملل به «حق مادری»، توجه ویژه نشان داده است. بررسی مفهوم و مصادیق این حق در اسلام نیز در قالب حقوق زنان و مادران، بسیار دقیق تر و با تفصیل بیشتر بررسی شده است، چنانکه در اندیشه های امام سجاد(ع) تجلی ویژه ایی یافته است. پژوهش حاضر از رهگذر تدقیق در اسلام و انگاره های حقوقی بین المللی به ایضاح مفهوم یادشده پرداخته است. بنا بر تقسیم هوفلدی، بیشترین حق مادری از نگاه حقوق بین الملل، حقآزادی است ولی در اسلام، این حق، حق مطالبه دانسته می شود و این حق در اسلام به مراتب والاتر است. از نظر گستره زمانی، حقوق بین الملل، حق مادری را به دوره بارداری و عوارض ناشی از آن محدود می داند و حق تربیت فرزند را هم با قیودی برای والدین به رسمیت می شناسد، اما در رهیافت اسلامی که در اندیشه امام سجاد(ع) تبلور ویژه ای یافته است، گستره حق مادری نه تنها محدود به دوره بارداری نیست، بلکه در زمان وفات وی نیز وجود دارد و بر حکومت، همسر، حقوق بین الملل، قطعنامه های مجمع عمومی سازمان ملل و فرزندان است که این حق را ادا کنند. بنابراین، حق مادری در اسلام به مراتب کامل تر و مترقیانه تر از آن چیزی است که در حقوق بین الملل آمده است و ضروری است که حقوق بین الملل از گزاره های اسلامی دراین باره بهره جوید.

The Mothers’ Right from the Viewpoint of Imam Sajad and International Law

Nowadays, the international law pays special attention to the mothers’ right due to the nonbinding resolutions of United Nations General Assembly. The concept and examples of this right, in the form of women’s and mothers’ rights, have been emphasized much more accurately in Islam, particularly, in the thoughts of Imam Sajad. This research explains the mothers’ right with the help of Islam and international law. According to the Hohfeld’s classification, from the viewpoint of international law, the most mothers’ right is liberty; but from the Islamic view, it is very greater and it is the right to claim. In terms of time span, the international law limits the mothers’ right to the pregnancy period and its complications and recognizes the right to the upbringing of the children as a parents’ right, of course, with some constraints; but from the Islamic perspective, especially in the thoughts of Imam Sajad, not only is the mothers’ right not limited to the pregnancy period, but it also continues till their death and the government, husband, international law, resolutions of United Nations General Assembly, and children should observe this right. Therefore, in Islam, the mothers’ right is much more complete and progressive than what is in the international law and it is necessity for the international law to take advantage of Islamic teachings.