ارزیابی مشارکت سیاسی زنان بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و عوامل موثر بر آن

مشارکت سیاسی یکی از ارکان دموکراسی است و برای سنجش میزان حاکمیت مردم در تعیین سرنوشت سیاسی‌شان از این شاخص استفاده می‌شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی تحولات کمی و کیفی ایجاد شده در مشارکت سیاسی زنان بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و عوامل موثر بر آن با روش توصیفی همبستگی بر روی زنان داری سن بالای 17 سال شهر تهران انجام شد. بدین‌منظور تعداد 400 نفر از این زنان به‌روش نمونه‌گیری تصادفی سیستماتیک برای گروه نمونه انتخاب شد که پرسش‌نامه محقق‌ساخته در مورد شاخص‌های مشارکت سیاسی زنان را تکمیل نمودند. تحلیل داده‌ها نشان داد که مشارکت سیاسی زنان (درجایگاه رای‌دهنده) در انتخابات بالاست، اما در مواردی مثل عضویت در احزاب سیاسی، میزان مشارکت متوسط است. پیروزی انقلاب اسلامی از طریق چهار متغیر باعث افزایش مشارکت زنان شده است که این متغیرها عبارتند از: افزایش اعتماد اجتماعی، شکل‌گیری هویت اسلامی – انقلابی، تقویت بعد تکلیفی مشارکت سیاسی، گسترش آموزش زنان در مقاطع مختلف تحصیلی که با افزایش میزان آشنایی آنها با حقوق و تکالیفشان همراه بوده است و تغییر ساختار سیاسی و حاکمیت نظام مردم‌سالاری دینی که با ایجاد نهادهای انتخابی زمینه مشارکت سیاسی زنان را فراهم نموده است.

An Assessment of Women’s Political Participation after the Victory of the Islamic Revolution and Its Effective Factors

Political participation is one of the pillars of democracy and it is used as an indicator for measuring the level of people’s governance in determining their political destiny. This descriptivecorrelational study was conducted with the aim of investigating the quantitative and qualitative changes which have been taken place in women’s political participation after the victory of the Islamic revolution and its effective factors among the women aged over 17 in the city of Tehran; thus, 400 women were selected as the sample by the simple random sampling and they responded to a researchermade questionnaire about the indicators of women’s political participation. The analyses showed that women’s political participation is high in elections (as the voters), but it is moderate in some cases such as membership in political parties. The victory of the Islamic revolution has increased women’s political participation by four following variables: the increase of social trust, the formation of Islamicrevolutionary identity, the reinforcement of the obligatory dimension of political participation, the development of women’s education at different levels which has been accompanied by an increase in their awareness of their rights and duties, and the change of political structure and the governance of a religious democracy system which has provided a ground for women’s political participation by establishing election institutions.