مروری بر سیاست شادی/ نشاط در مدارس ایران از ایده تا اجرا

وضعیت ملالت‌‌آور و کسالت بار مدارس، سیاستگذاری برای افزایش شادی و نشاط را ناگزیر کرده‌است. نظام آموزشی نیز ایجاد مدارس شاد و با نشاط را جز اهداف خود معرفی می کند. در مقاله حاضر استدلال می شود نظام آموزشی برای تحقق این هدف چه سیاست هایی را در پیش گرفته است. برای گرد‌آوری داده‌ها از اسناد رسمی موجود و مصاحبه‌های نیم‌ساخت‌یافته و برای تحلیل داده‌ها از تحلیل محتوای کیفی استفاده شده‌است. یافته‌ها حاکی از آن است که در ساختار معنایی نظام آموزشی، شادی یکی از عواطف خنثی بشری است که در نتیجه انتخاب انسان می‌تواند وسیله‌ای برای نیل به کمال و یا مانعی بر سر راه آن باشد. از همین جا با دوگانگی در معنا مواجهیم که دو نوعِ متفاوت سیاستگذاری را طلب می کند. در این دوگانگی شادی سالم یا شادی روحی (که در این ساختار معنایی، نشاط نامیده می شود) در برابر شادی ناسالم یا شادی جسمانی قرار می گیرد. نظام آموزشی در مقام اجرا، برای مقابله با شادی ناسالم، سازوکارهای مختلف طرد، سرکوب و توبیخ را به کار گرفته‌است، این در حالیست که برای شادی سالم، برنامه اجرایی مشخصی ارائه نکرده‌است. در این مقاله استدلال شده است که یک دلیل این بی توجهی، نگاه انتزاعی و ناملموس به مقوله نشاط در میان دانش آموزان است.