تاثیر فضاهای شهری مدرن بر بازاندیشی هویت جنسیتی زنان

در جوامع جدید هویت‌ جنسیتی زنان تحت تاثیر فضای بیرونی، روابط گروهی و متاثر از تجربه‌های زندگی‌ در حال تغییر است. به لحاظ جامعه‌شناختی، نحوه تفکیک فضا انعکاسی از روابط اجتماعی حاکم بر جامعه بوده و شاخص چگونگی و نحوه سازمان‌دهی اجتماع و مبنای شکل‌گیری هویت‌های جمعی است. شهرداری تهران از سال 1386 در صدد ساخت فضاهای شهری مدرن تحت عنوان «مجموعه شهربانو» بوده تا زنان شهر بتوانند به انجام فعالیت‌های اجتماعی، فرهنگی و هنری بپردازند. مطالعه حاضر به بررسی تاثیر این فضاهای شهری بر بازاندیشی در هویت جنسیتی زنان می‌پردازد. این پژوهش به روش پیمایش انجام شده و جامعه‌ آماری آن را کلیه زنان مراجعه‌کننده به مجموعه‌‌های شهربانو در مناطق 1، 2، 8 و 14 شهرداری تهران تشکیل می‌دهند. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران، 237 نفر برآورد شده و روش نمونه‌گیری نیز چندمرحله‌ای است. بر اساس نتایج حاصل از آزمونِ تحلیل عاملی سه بُعد هویت جنسیتی شامل «مدیریت بدن»، «نمایش جنسیت» و «احساس امنیت» از یکدیگر تشخیص داده شد که در این میان بیشترین میانگین مربوط به دو عامل نخست هستند؛ در واقع، ساخت و توسعه مجموعه‌های «شهربانو» از منظر کارکردی منجر به اجتماعی‌شدن جنسیتی، نمایش بهتر بدن و پوشش مدرن زنان می‌گردد. همچنین، داشتن احساس امنیت در این مراکز بازتاب فضای عمومی جامعه است. البته به لحاظ جامعه‌شناختی نباید از آثار و پیامدهای دامن زدن به ساخت و توسعه چنین فضاهای جنسیتی‌شده‌ای غافل بود؛ زیرا در آینده منجر به عمومی شدن فضاهای شهری مدرن خواهند شد. در واقع، کارکرد پنهان احداث و توسعه چنین فضاهایی را باید زمینه‌‌ای برای حضور زنان در جامعه دانست.

The Effect of Modern Metropolitan Atmosphere on Reviewing the women’s Gender Identity

In the new societies, the women’s gender identity affected by the external atmosphere, communal relationships, as well as life experiences is constantly changing.  In terms of sociology, the type of the division of atmosphere is the reflection of the social relationship dominant on the society and it is considered as an index towards the mode of the organization of society as well as a foundation in favor of the development of collective identities.  Since 2007, the municipality of Tehran has been in charge of the development of modern metropolitan atmospheres under the title of “Shahrbanoo complex” to provide an opportunity for the women doing social, cultural, artistic activities.   The present study investigates the effect of these metropolitan atmospheres on reviewing the gender identity of women through a survey method and a statistical sample selected out of the population of women referred to Shahrbanoo complexes existent in the areas 1, 2, 8, and 14 of the municipality of Tehran. The amount of the sample was reported about 237 people and the way of sampling was done through multi stages.  According to the findings of analysis, it was identified the three dimensions of gender identity including the “management of the body”, “exposition of the gender” and “feeling of security” and among them the first two elements were of the greatest Mean. In terms of function, the development of “Shahrbanoo complexes” leads to the socialization of the gender, better exposition of the body and modern clothing of women. Moreover, having a feeling of security in these centers is the reflection of the public atmosphere of the society and in terms of sociology, it should not be ignored the consequences of the presence of such atmospheres since it will lead to publicizing the modern metropolitan atmospheres in the future. Actually, the covert function of such atmospheres is deemed to be a ground for the presence of women in society.