معنای «رجال مذهبی و سیاسی» در پرتو نظریات تفسیری قانون اساسی

در مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی آمده است که درباره ریاست‌جمهوری زنان - حتی میان فقها - اختلاف‌نظر بوده است؛ ازاین‌رو در قانون اساسی از عبارتِ مجمل «رجال مذهبی و سیاسی» استفاده شد تا به قول شهید بهشتی بعد‌ها قانون اساسی به بن‌بست کشیده نشود. هرچند عبارت یادشده ظرفیت تفاسیر مختلفی دارد؛ اما درعمل شورای نگهبان با تایید صلاحیت نکردن زنان برای نامزدی انتخابات ریاست‌جمهوری، از یک نظریه تفسیری خاص حمایت کرده است. در این نوشتار، قصد ندارم به نزاع‌های فقهی مربوط به جواز یا عدم جواز ریاست‌جمهوری زنان بپردازم. آنچه برایم اهمیت دارد، اثبات این ادعاست که فارغ از وابستگی شورای نگهبان به هر‌یک از گرایش‌های تفسیری، عبارت «رجال مذهبی و سیاسی» شامل زنان نیز می‌شود. برای اثبات این ادعا تلاش می‌کنم با اصول مسلّم و پذیرفته‌شده نزد هریک از نظریات تفسیری به فهم و تفسیر عبارت «رجال مذهبی و سیاسی» بپردازم. نظریات تفسیری موردمطالعه در این نوشتار که گاهی از آنها به عنوان «مکاتب تفسیری» یاد می‌شود، عبارت‌اند از: نص‌گرایی، قصد‌گرایی، هدف‌گرایی و مکتب تفسیر پویا که از رایج‌ترین نظریات تفسیری در تفسیر قانون اساسی قلمداد می‌شوند.

the meaning of religious and political men in the light of constitutional interpretation theories

in the details regarding the deliberations of the parliament in the final review of the constitution, it is stated that there have been controversies- even among jurists - regarding the issue of presidency of women. therefore, the general term &religious and political men& was used in the constitution – so that according to shahid beheshti later on the constitution should not encounter to a dead end. although, the mentioned phrase has the capacity for different interpretations, in practice, the guardian council has supported a specific interpretation theory by not confirming the qualification of women for candidacy. in this article, it is not intended to deal with jurisprudential disputes related to the permissibility or impermissibility of women’s presidency, what is important in this study is to prove the claim that regardless of the affiliation of the guardian council to which of the interpretation tendencies, the phrase &religious and political men& includes women as well. in order to prove the foresaid claim, this study aims to understand and interpret the phrase &religious and political men& with the muslim principles accepted by each of the interpretation theories. the interpretative theories studied in this article, which are sometimes referred to as &interpretative schools&, include: textualism, internationalism, objectivism, and the dynamic interpretation school, which are regarded as the most common interpretative theories in the interpretation of the constitutional law.