تحلیل‌ گفتمان، چارچوبی برای شناسایی ویژگی‌های خط ‌مشی‌گذاری عدالت جنسیتی در ایران

تکثر برنامه‌ها، خط ‌مشی‌ها و درنهایت قوانین حوزه زنان و خانواده با رویکرد عدالت جنسیتی در تعداد و جهت، در کنار مشاجرات و منازعات افراد و گروه‌های دولتی و غیردولتی در این موضوع، نشان‌دهنده آن است که احتمالاً در فرایند شکل‌گیری خط ‌مشی‌های حوزه زنان و خانواده در موضوع عدالت جنسیتی مشکلاتی وجود دارد. این پژوهش به منظور تبیین علل ناسازگاری و تعارضات آشکار در برنامه‌های جنسیتی، مسئله جدیدی را با نگاه بر فرایند خط ‌مشی‌گذاری و خصیصه‌های ساختاری آن تعریف می‌کند و در پی آن است که این فرایند چه ساختار و ویژگی‌هایی دارد و از چه مدلی پیروی می‌کند که بر خط ‌مشی‌های خروجی اثر می‌گذارد؟ در این راستا، شناسایی این واقعیت که خط ‌مشی‌گذاری، مبتنی بر شبکه‌ای از روابط رسمی و غیررسمی ذی‌نفعان است و خط ‌مشی نهایی برایند توازن یا تفاهم بین منافع رقیبان است، پژوهش را به سمت شناخت گفتمان گروه‌های ذی‌نفع دخیل در توصیه‌های خط ‌مشی‌ای با اتخاذ رویکرد روش‌شناختی کیفی «چرخش احتجاجی» سوق داده است. یافته‌ها نشان می‌دهد فرایند خط ‌مشی‌گذاری عدالت جنسیتی، هم به دلیل تاثر از گفتمان بازیگران ذی‌نفع و هم به دلیل معایبی در ساختار، به انسجام نداشتن و برنامه‌ریزی بلندمدت و آینده‌نگر در این حوزه انجامیده است.

Discourse Analysis as a Framework for Identifying the Characteristics of Gender Justice PolicyMaking in Iran

Multiplicity of programs, policies, and eventually the laws related to the domain of women and family with the approach of gender justice in number and direction along with the disputes and conflicts of individuals, governmental and nongovernmental groups on this issue, indicate that in the process of policy making in the field of women and family there may be problems regarding gender justice. In order to explain the causes of incompatibility and obvious conflicts in gender programs, this study defines a new issue by investigating the policymaking process and its structural features. Furthermore, it seeks to answer these questions: What structures and features does this process include? What model does it follow to influence on outcome policymaking? In this regard, identifying the fact that policymaking is based on a network of formal and informal beneficiary relations and that the final policymaking is the result of harmony or mutual understanding between competitors’ interests led the research to consider the discourse of beneficiary involved in policy recommendations by adopting a qualitative methodological approach of contentious rotation. Findings reveal that the gender justice policymaking process, both due to the influence of the discourse of beneficiaries and due to structural flaws, was led to incoherence and longterm forwardlooking planning in this domain.