نقد و بررسی ترجمه شهیدی از نهج البلاغه بر اساس نظریه «گرایش های ریخت شکنانه» آنتوان برمن

آنتوان برمن از نظریه‌پردازان مبداگرایی در ترجمه است. او موارد ناهمگونی میان ترجمه و متن مبدا را به سیستم تحریف متن، تعبیر نموده و آن را بر اساس نظریه «گرایش های ریخت شکنانه» پی ریزی نموده است. وی در جایگاه مترجم و نظریه پرداز، توجه ویژه ای به متن مبدا دارد و معتقد است، مترجم باید از جهت شکل و محتوا، مقیّد به متن مبدا و وفادار به آن باشد. در این جستار، سعی شده ترجمه شهیدی از نهج­البلاغه بر اساس چهار مورد از عوامل تحریف متن، از دیدگاه آنتوان برمن بررسی شود که عبارتند از: عقلایی سازی، شفاف سازی، اطناب سازی و آراسته سازی. یافته پژوهش نشان می دهد که ترجمه شهیدی را می‌توان ترجمه ای مبداگرا دانست که کم‌تر دچار عوامل تحریف متن گشته است و در متون دینی که از خوانش‌های متفاوتی برخوردار نیستند، مبداگرایی ضروری می‌نماید که شهیدی علاوه بر انتقال درست مفاهیم، به بخش ادبی کلام امام (ع) هم توجه کرده و ترجمه او از این حیث نیز مقیّد به آن بوده است.

A critical evaluation of Nahj al-Balagha translation by Shahidi based on Antoine Berman’s “deforming tendencies”

Antoine Berman is one of the source text oriented theorists in translation. He interprets the inhomogenous cases between translation and the original text as the text deformation system and founds this system based on “deforming tendencies” theory. As a translator and a theoretician, he pays a particular attention to the source language text and he believes that the translator should be bound and loyal to the source text, both from content and form points of view. In the present study, it has been tried to survey Nahj alBalagha translation by Shahidi based on four text deformation signifiers from Antoine Berman’s point of view which include rationalization, clarification, explication, and decoration. The study findings indicate that the translation by Shahidi can be regarded as a sourceoriented one which has been less subjected to textdefrormation factors and it seems that being sourceoriented is necessary in religious contexts which are not of various and different readings and Shahidi has been considerate of the Imam’s (peace be upon him) literary speech besides transferring the concepts accurately and correctly, and his translation is also duly bound from this perspective.