بررسی چندمعنایی واژه «روح» در ترجمه‌های قرآن کریم

واژگان چندمعنایی به دلیل دشواری و اهمّیت در گزینش معنی، می تواند به عنوان یکی از ملاک های بررسی قوّت و ضعف یک ترجمه لحاظ شود. همانگونه که این دسته ازکلمات در تفسیر آیات مرتبط با خود، برداشت‌های مختلفی را پدید آورده ، وجود آن ها در ترجمه های قرآنی نیز احتمال شکل گیری ترجمه های یکسان را کاهش داده است. نوشتار حاضر که به طور مشخّص، واژه «روح» را از میان واژگان چندمعنایی برگزیده است، ضمن واکاوی معنای صحیح این کلمه با هیات های متفاوت و در سیاق های گوناگون، به تحلیل و بررسی بیش از 40 مورد از ترجمه های فارسی قرآن در خصوص این کلمه پرداخته و از رهگذر دیدگاه های مفسران و اهل لغت، عیارسنجی مهارت ترجمه های قرآن در حوزه مورد بحث را وجهه همّت خود ساخته است. حاصل تحقیق نشان می دهد هنگامی که کلمه روح به صورت مطلق و به همراه ملائکه به کار برده می شود، منظور همان موجود مستقلی است که در روایات ائمه اهل بیت (ع) شناسانده شده است و برتر از جبرئیل می باشد و زمانی که به صورت ترکیب با یک اسم یا ضمیر و در حالت موصوف یا مضاف به کار رفته است، مفهوم مشکّکی است که هرچند، عالی ترین درجه آن را خداوند در مخلوقی جداگانه که مصداق اکمل و اتمّ روح است، قرار داده؛ امّا می تواند مصادیق پایین تری را نیز داشته باشد.

Investigating different meanings of the word Spirit in the translations of Holly Quran

Quran, the noblest and most worthwhile source of doctrines, was revealed in the most eloquent and appealing language, accordingly to translate and describe its immortal doctrines for propagation and cultivation of its sublime implications and high educations, seems indispensable. From long ago and since the first decades of Islam, many Quran scholars have discussed the translatability or untranslatability of the Holy Book, the methods and principles of its translation and different styles of translation. Besides they submitted eloquent translation. Punctilious wises have also noticed slips and inadvertencies and have lead the translations towards more stability through wise reviews. In the current study we are about to mention different types of translations briefly by means of descriptive – analytical methods, afterwards give some exles of insufficiencies of versified translations in the area of vocabulary, grammatical, phonetic and semantic levels in Khoda Aminian’s translation. The most prominent achievement of the present study is the fact that poetry despite possessing mostly difficult verbal and moral embellishments, is a function of the poet’s taste and his art, therefore the poet is obliged to follow the necessities of poetry and its bottlenecks of rhythm and rhyme, in sequence selected vocabulary are either more Arabic than the original text or differ from that. The abovementioned fact about the translation of Quran – either verse or prose – is undeniable and shows there is a long distance to the ideal translation.