واکاوی ترجمه‌ ﴿قَسْوَرَه﴾ در آیه‌ ﴿فَرَّتْ مِنْ قَسْوَرَه﴾، در ترجمه‌های فارسی و لاتین بر اساس مطالعه‌ تاریخی و تبارشناسی

واژه ﴿قَسْوَرَهٍ﴾ در آیه ﴿فَرَّتْ مِنْ قَسْوَرَهٍ﴾، از واژگانی است که مترجمان، مخصوصاً مترجمان فارسی زبان معنای واحدی از آن ارائه نداده اند. بر خلاف ترجمه های فارسی، مترجمان لاتین تقریبا واژه را به صورت یکسانی ترجمه کرده اند، اما غالبا با علامت سوال و گاهی تعجب که حکایت از تردید مترجم در معنای واژه دارد همراه است. علاوه بر مترجمان، مفسران نیز در معنای این واژه دیدگاه های مختلفی بیان کرده اند، به طوری که در تفاسیر، بالغ بر هفت معنا برای این واژه ذکر شده است. روایات فراوانی نیز در منابع تفسیری فریقین ناظر بر معنای قسوره آمده است. از این رو مفسران بر اساس روایات، هر یک تفسیری جدا از دیگری برای خود انتخاب کرده اند. این پژوهش با رویکرد تاریخی و زبان شناسی و با روش توصیفی تحلیلی و با هدف دستیابی به علل و منشا اختلاف معانی این واژه در فرایند زمان و ارائه معنایی نزدیک به صواب صورت پذیرفته است. بررسی منابع لغت و سیر تاریخی تفاسیر و تحلیل روایات حامل معانی این واژه نشان می دهد که هم واژه پژوهان و هم مفسران در معنای واژه، نظر قطعی نداشته و در طول زمان برخی معانی بر معانی دیگر غلبه یافته و رفته رفته تثبیت گردیده و بعدها در ترجمه ها متبلور گردیده است. بررسی تبارشناسی واژه در زبان های سامی و شاخه سریانی، نشان می دهد این واژه در این زبان به معنای الاغ بی رمق است که می توان از این معنا در معناشناسی «قسوره» در آیه مورد بحث استفاده کرد.  

analysis of the meaning of qaswara in the verse farrat min qaswara, in persian and latin translations based on historical and genealogical study

the word qaswara ((قَسْوَرَه  in the verse farrat men qaswara (فَرَّتْ مِنْ قَسْوَرَهٍ ) is one of the words that the translators, especially the persian translators, have not translated in the same way. unlike the persian translations, the latin translators have translated the word in almost the same way, but it is often accompanied by a question mark and sometimes an exclamation, which indicates the translator’s doubt about the meaning of the word. in addition to the translators, commentators have also expressed different views on the meaning of this word, so that more than seven meanings for this word have been mentioned in the interpretations. there are many narrations in shia and sunni commentary sources regarding the meaning of qaswara. therefore, the commentators have chosen a separate interpretation for themselves based on the hadiths. this research has been done with a historical and linguistic approach and with a descriptiveanalytical method, with the aim of finding the causes and origins of the difference in the meanings of this word in the process of time and presenting a meaning that is close to correct. examining the sources of the word and the historical course of the interpretations and the analysis of the traditions carrying the meanings of this word show that both the lexicographers and the commentators do not have a definite opinion on the meaning of the word and over time some meanings prevailed over others and were gradually established and later it crystallized in the translations. the study of the genealogy of the word in the semitic and syriac languages shows that this word in this language means a weak donkey, which can be used in the semantics of qaswara.