کاربست معناشناسی در ترجمه ماده «ن ف ق» در قرآن کریم

از لوازم ترجمه قرآن، توجه و راهیابی به خاستگاه معنای واژگان آیات است که راه را برای تبیین معنای متن هموار می‌سازد. برای فهم واژگان اصلی در آیات باید به اصلِ معنای اساسی، ریشه‌شناسی و به معنای آن در سیاق‌های مختلف توجه کرد. از واژگان پُر بسامد در قرآن کریم، واژه‌های برگرفته از ماده »ن ف ق « است که دو واژه »انفاق « و »منافق « به سبب دوری معنایی و بارِ عاطفی مثبت و منفی همواره در معادل‌یابی به خاطر عدمِ توجه به اشتقاق از اصلِ ماده، مستقل در نظر گرفته شده و معانی مصطلحِ بریده از معنای اساسی را نشان می‌دهند. پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی به دنبال پاسخ به این سوالات است که ماده »ن ف ق « چه سیر معنایی را پشت سر گذاشته و در این سیر دارای چه مولفه‌هایی شده است؟ و رابطه معنایی مشتقات این ماده با هم چگونه است؟ یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که در متون عرب پیش از اسلام و زبان علمی متعارف نزد ایشان، ماده »ن‌ف‌ق « در معنای »حفره « استعمال می‌شده است که قرآن کریم طی معناسازی از این واژه فرهنگ ویژه‌ای به وجود آورد و مبتنی بر همان معانیِ چاله و شکاف، از ماده »نفق « سه واژه »منافق «، »انفاق « و »نفقه « را مفهوم‌سازی کرد. با این تفاوت که در کاربست قرآنی و در پرتو دیدگاه پیش نمونه، معانی »نفق « محدودتر شده و بیشترین استعمال آن در دو حوزه انفاق و خرج کردن مال و نیز نفاق و دورویی در اعتقادات است. این معانی بر اساس پیش نمونۀ اولیه در زبان علمی به حالت محسوس، تصویرپردازی و مفهوم‌سازی شده که ضروری است ایندست مفهوم‌سازی‌ها در ترجمه‌ قرآن مورد توجه مترجمان قرار گیرد.

The use of semantics in translating the article Nafaq in the Holy Quran

One of the means of translating the Quran is to pay attention to the origin of the meaning of the words of the verses, which paves the way for explaining the meaning of the text. To understand the main words in the verses, the principle of basic meaning, etymology and its meaning in different contexts should be considered. One of the most frequent words in the Holy Quran is the words taken from the article Nafaq in a way that for finding an equivalence, the two words charity and hypocrite are always considered independent due to semantic distance and positive and negative emotional connotation because of not paying attention to the derivation from the principle of matter, and they show the meanings away from the basic meaning. The present research seeks to answer the questions in a descriptiveanalytical method, what semantic course has the article Nafaq gone through and what components has it in this course? And what is the semantic relationship between the derivatives of this article? The findings of the research indicate that in preIslamic Arabic texts and their common scientific language, the word Nafaq was used in the meaning of hole . The Holy Quran created a special culture for the meaning of this word and based on meanings of the hole and the rift, the three words hypocrite , charity and alimony has been conceptualized from the article Nafaq . The difference is that in Quran and in the light of the prototype view, the meanings of Nafaq are more limited and it is used in the two areas of charity and spending wealth, as well as hypocrisy and duplicity in beliefs. Based on the original prototype in the scientific language, these meanings have been illustrated and conceptualized in a way that it is necessary for the translators to pay attention to these conceptualizations in the translation of the Quran.