بررسی فاعل بودن مضاف‌الیه در عبارت ﴿ذکر الله﴾ در آیه 28 سوره رعد و واکاوی نظرات مفسران و مترجمان پیرامون آن

یکی از ساختارهای نحوی که نقشی مهم در فهم صحیح مقصود آیات دارد، اضافه‌ مصدر است. از جمله نقش‌هایی که مصدر به آن‌ها اضافه می‌شود، فاعل و مفعول‌به است و گاهی در تشخیص این‌که مصدر به فاعل اضافه شده یا به مفعول‌به اختلاف‌نظر وجود دارد. در این مقاله، اضافه‌ مصدر »ذکر « به »الله « در آیه‌ 28 سوره رعد بررسی شده و اثبات شده که در کنار نظر رایج، مضاف‌الیه در »ذکر الله « می‌تواند فاعل نیز باشد. برای دستیابی به نتیجه، ابتدا بررسی لغوی واژه‌ »ذکر « انجام شده، سپس نظرات مفسران، دسته‌بندی و مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته و پس از آن به بررسی 20 ترجمه از ترجمه‌های مهم قرآن‌کریم ذیل آیه‌ 28 سوره‌ رعد پرداخته شده است. اکثر قریب به اتفاق مفسران و مترجمان، قائل به مفعول‌به بودن »الله « در عبارت »ذکر الله « بوده‌اند. در ادامه‌ مقاله، ادله‌ای در اثبات فاعل بودن »الله « ارائه شده و سپس »معنای این‌که خداوند بنده را ذکر کند « تبیین شده است. از جمله دستاورد این جستار این است که در عبارت »ذکر الله « می‌توان مضاف‌الیه را فاعل نیز دانست و به مفاهیم شایان توجهی دست یافت. البته فاعل دانستن مضاف‌الیه به معنای نفی مفعول‌به بودن آن نیست؛ بلکه می‌توان آن را هم‌زمان، هم در معنای فاعل و هم در معنای مفعول‌به فهمید.

Investigating the possibility of possessive to be subject in phrase Zikr Allah in verse 28th of sura al-Ra'd and analyzing the opinions of commentators and translators about it

A syntactic structure that plays an important role in understanding the Holy Quran is infinitive as being mud atilde;f (annexed to another noun). Among the grammatical roles that the infinitive can annex to, are subject and object. Sometimes there is a discrepancy in whether the infinitive is added to the subject or the object. In this article, one example of this syntactic structure is examined; the annexation of Zikr to the majestic word Allah , in verse 28 of surah alRachr('39')d. In order to reach a conclusion, after the literal review of the word Zikr , the opinions of the commentators have been categorized and analyzed. Then 20 important translations of the verse 28th of surah alRachr('39')d have been studied. The vast majority of commentators and translators believe that in that phrase, Allah is object. In the continuation of the article, arguments are presented to prove that Allah can be subject. Then the meaning of remembrance of servants by Allah is explained. The author argues that in the phrase Zikr Allah we can also deal with the possessive as subject and from this point of view, significant concepts were obtained. Of course, in the phrase, assuming the possessive as subject does not mean that it cannot be object; but it simultaneously can assume subject and object.