نقش سیاق درکشف معنای عبارت ﴿ولا تُطع مَن اغفلنا قلبه﴾ و نقد تفاسیر و ترجمه‌های آن‎

یکی از مسائلی که مترجمان و مفسران در فهم معانی آیات با آن روبه‌رو هستند تعدد معانی باب‌های ثلاثی‌ مزید است که تشخیص معنای مدنظر در آیه را دشوار می‌سازد یکی از مصادیق مساله فوق، عبارت ﴿ولا تُطِع مَن اغفَلنَا قَلبَهُ﴾ است که می‌توان برای فعل (اغفلنا)معانی متعددی را متصور شد، لذا هرکدام از مفسران و مترجمان براساس فهم خود، معنایی را برداشت کرده‌اند که برخی از این معانی با مفهوم اصلی آیه منطبق نیست. ضرورت پرداختن به این موضوع از آن‌جا ناشی می‌شود که برداشت معنای تعدیه از عبارت فوق به شبهه جبر دامن می‌زند، لذا جستار حاضر تلاش دارد این عبارت را با روش توصیفی - تحلیلی در تفاسیر گوناگون مورد بررسی قرار دهدتا با استفاده از سیاق ، معنای مراد از عبارت فوق را استخراج کرده و در نهایت ترجمه‌های فارسی را به بوته نقد بگذارد. برای این منظور بیش از بیست تفسیر و چهل ترجمه از قرآن‌کریم مورد بررسی قرارگرفت و در نهایت سیاق آیه(لفظی و غیرلفظی) نشان داد که از بین معانی مطرح شده ،معنای مصادفه (غافل یافتن قلب)، به مفهوم اصلی آیه نزدیک‌تر است. با این حال از بین مفسران، شریف رضی، ابن‌شهرآشوب، نیشابوری و ابن‌جنی و از بین ترجمه‌‌های بررسی شده تنها دو ترجمه فارسی تفسیر طبری و ترجمه کاظم ‌ارفع تا حدودی به این مفهوم اشاره کرده‌اند.

The role of context in discovering meanings of the phrase) wala tute man 'aghfalna qalbah) and critique of its interpretations and translations

One of the problems that translators and commentators face in understanding the meanings of the verses is the multiplicity of meanings that make it difficult to distinguish the meaning considered in the verse. One example of the above problem is: meanings of the phrase) wala tute man chr('39')aghfalna qalbah) so each of the commentators and translators, based on their understanding, have taken a meaning that some of these meanings raise the suspicion of algebra Therefore, the present article tries to examine this phrase in a descriptiveanalytical method in various interpretations in order to extract the meaning of the above phrase using the context and finally to critique the Persian translations. For this purpose, more than twenty interpretations and forty translations of the Holy Qurchr('39')an were examined, and finally the context of the verse (verbal and nonverbal) showed that among the proposed meanings, the meaning of (neglect of the heart) is closer to the main meaning of the verse. However, among the commentators, Sharif Razi, Ibn Shahr Ashob, Neyshabouri and Ibn Jonei, and among the translations translated, only two Persian translations of Tafsir Tabari and Kazem Arfachr('39')s translation have mentioned this concept.