بازشناسی مفهوم دو واژه «عسر» و «یسر» در سوره «شرح» و چالش‌های ترجمه و تفسیر آن

دو ماده قرآنی »عسر « و »یسر « از مفاهیم نیازمند بازنگری در ترجمه‌ها و تفاسیر است. بیش‌تر لغویان، مترجمان و مفسران، معادل »سهولت و آسانی « را برای ماده »یسر «؛ و »سختی « را برای ماده »عسر « اخذ کرده‌اند. مهم‌ترین اشکالی که در صورت پذیرفتن این مفهوم در آیات پنجم و ششم سوره »شرح « نمود می‌یابد، عدم تطابق پیام آیات با واقعیت است. بر همین اساس، بیش‌تر مترجمان و مفسران، واژه »مَعَ « در این دو آیه را حاکی از نزدیکی حصول یسر در پی عسر دانسته و در ترجمه آن، کلماتی از قبیل »بعد از « را به‌عنوان معادل در نظر گرفته‌اند و تحت تاثیر یک قاعده نحویِ قابل نقد و روایتی ضعیف، معتقد شده‌اند که آیه ششم، تکرار و تاکید آیه پنجم است و پیام دو آیه این است که با هر عسر، دو یسر است. جستار حاضر در صدد است با روش توصیفی تحلیلی به بازیابی مفهوم »عسر و »یسر « و نیزتبیین نوع الف و لام »عسر « و تنوین »یسر « در آیات مذکور پرداخته و بر این نکته تصریح نماید که توجه به قرینه سیاقی آیاتِ نخستین سوره، بیانگر یک سنت الهی در آیه پنجم و بیان نمونه عینیِ قابل تحقق این سنت درباره رسول خدا (ص) در آیه ششم است. به این مفهوم که: قطعاً با هر عسری (ضیق و سختی هدفمندی)، یسری (سعه وجودی) عظیم است و در این عسر تو ای پیامبر (سختی و سنگینی بار رسالت)، نیز یسر (سعه وجودی) عظیمی خواهد بود. براین اساس، وجه تکرار آیات، تاکید و مبالغه و مانند آن نیست؛ بلکه هریک از دو آیه دربردارنده پیامی مستقل است که در این مقاله واکاوی شده است.

Recognition of the concept of the two words "Osr" and "Yosr" in Sura "Sharh" and the challenges of its translation and interpretation

The two Qur'anic words, 'osr' and 'yosr', require a revision of transcripts and interpretations. Most interpreters, and commentators have received the equivalent of ease and simplicity for the matter of yosr and hardness for the matter of osr. The most important form of error in accepting this concept in verses 5 and 6 of the Sura Sharh , is the mismatch between the verses and the truth. On this basis, most commentators have used the term maa in these two verses as meaning later, and They are influenced by a syntactic rule and a poor narrative and believe that the message of verse 5 and 6 of this sura is that it is two easy with every difficulty. The present article seeks to retrieve the notion of Osr and Yosr , with the descriptiveanalytic method. The retrieval of the concept of Osr (difficulty) and Yosr (development), and also the study of the correct meaning of the term Maa , Expresses a concept that has been neglected by most commentators and that concept is the expression of a divine tradition in verse 5; and the consolation and calm of the Prophet on the sixth. Therefore, the reason for the repetition of the verses is not emphasis; but each of the two contains an independent message that has been analyzed in this paper.