بررسی اثر داروی سروتونرژیک سیتالوپرام و ملاتونین بر فراساختار بافت تخمدان و سطوح هورمون‌های جنسی در ماهی گورامی سه خال ماده

عوارض ناخواسته داروهای اعصاب ‌و روان در درمان اختلالات عصبی از جمله مشکلات جنسی از مشکلات مهم و آزاردهنده است. هدف مطالعه حاضر اثر داروی سروتونرژیک سیتالوپرام و ملاتونین بر بافت تخمدان ماهی گورامی سه خال می‌باشد. تعداد 120 قطعه ماهی گورامی سه خال ماده با میانگین وزنی 0/25 ±4/30 گرم از کارگاه پرورش ماهیان خریداری و به هشت گروه 15 تایی شامل کنترل شاهد، کنترل حلال، سه گروه تیماری دریافت کننده سیتالوپرام با دوز mg/kg 5، 10 و 20، سه گروه تیماری دریافت کننده ملاتونین با دوز mg/kg 10، 50 و 100 تقسیم شدند. در هر نوبت 0/02 میلی‌لیتر از هر دارو به صورت یک روز در میان تا 10 تزریق، در مدت 20 روز به‌صورت عضلانی بین باله پشتی و خط جانبی تزریق شد. پس از پایان دوره ماهی‌ها یوتانازی و تشریح شدند. تخمدان ماهی جهت بررسی با میکروسکوپ نوری و الکترونی جدا شد و برای اندازه‌گیری هورمون‌های استروئیدی از مایعات بافتی توسط کیت الایزا استفاده گردید. نتایج نشان داد بیشترین سطح هورمون 17 بتا استرادیول در ماهی‌ها در دوزهای mg/kg 10 و 20 سیتالوپرام اندازه‌گیری گردید (0/05>p)؛ درحالی‌که ملاتونین وابسته به دوز، سطح این هورمون را کاهش داد (0/05>p). در ماهی‌های تحت تیمار در هر سه دوز سیتالوپرام، اووسیت‌ها نسبت به گروه کنترل اغلب در فاز ویتلوژنی بودند، درحالی‌که در ماهی‌های تحت تیمار در هر سه دوز ملاتونین اکثراً در مرحله پیش‌هستکی قرار داشتند؛ بنابراین بلوغ تخمک در این مطالعه تحت تاثیر قرار گرفت بدین‌صورت که سیتالوپرام محرک تکامل گنادی بوده درحالی‌که ملاتونین آن را مهار کرد.

the effect of melatonin and the selective serotonin reuptake inhibitor citalopram on the level of sex steroids and oocyte ultrastructure in mature female three spot gourami (trichogaster trichopterus)

unwanted side effects of neuropsychiatric drugs in the treatment of neurological disorders, including sexual problems, are important and annoying problems. the aim of this study is the effect of serotonergic drugs citalopram and melatonin on the ovarian tissue of three spot gourami. 120 pieces of trichogaster trichopterus female fish with an average weight of 4.30 ± 0.25 g were purchased from the fish farm and divided into eight groups of 15 including the intact control group, the solvent control group, and three treatment groups receiving citalopram at doses of 5, 10 and 20 mg /kg, and three treatment groups receiving melatonin with doses of 10, 50 and 100 mg/kg were divided. in each turn, 0.02 ml of each drug was injected intramuscularly every other day for 10 injections for 20 days between the dorsal fin and lateral line. then, the fish were euthanized and dissected. fish ovaries were separated for examination with optical and electron microscopes, and tissue fluids were used to measure steroid hormones by elisa kit. the results showed that the highest level of 17 β estradiol hormone was measured at doses of 20 mg/kg and 10 mg/kg citalopram (p<0.05) while melatonin dose dependently reduced the level of this hormone (p<0.05). in the fish treated with all three doses of citalopram, the oocytes were more often in the vitellogenic phase compared to the control group, while most of the oocytes in the fish treated with all three doses of melatonin were in the prenuclear phase. therefore, oocyte maturation was affected in this study in such a way that citalopram stimulated gonadal development while melatonin inhibited it.