جایگاه حقوقی محیط ‌زیست در بینش امانت‌مدار اسلام و نگرش تمامیت خواه غرب

دیدگاه سلطه‌گری و چیرگی بر طبیعت با وقوع رنسانس جان گرفته و مورد اهتمام بسیاری از روشنفکران غربی قرار گرفت. نگاه تمامیت خواهانه‌ای که محور آن بر حذف خداوند از صحنه‌ی طبیعت و تکیه بر انسان محوری استوار بود. اندیشه‌ی رم که مظهر آن ارسطو بود با رسوخ در مجامع دینی مسیحی و یهودی آن‌ها را تحت تاثیر خود قرار داد تا جایی که دانشمندانی چون «ام وایت» به این نتیجه رسیدند که سرمنشا تخریب محیط ‌زیست اندیشه‌های دینی است. این اندیشه‌ی القائی در حالی مطرح شد که بسیاری از پیروان آیین یهود و مسیح که از مکتب فکری کلیسایی «یونانی هلنیستی» تبعیت می‌کردند با برداشت انسان‌محورانه و چیره‌جویانه نسبت به طبیعت مخالف بودند. در مقابل اندیشه‌ی ناب اسلامی که از قرآن و وحی سرچشمه می‌گرفت، از ابتدا نسبت به طبیعت نگاه احترام‌آمیز داشته و با اعتقاد به خدا محوری در طبیعت، همواره محیط ‌زیست را به عنوان امانت نزد بندگان تلقی نموده و امر به استفاده‌ی صحیح از مواهب طبیعی می‌نماید و تعلق محیط ‌زیست به همه‌ی اعصار و نسل‌ها را یادآور و از هر گونه تخریب و ویران‌گری ناشی از سودجویی و انسان‌محوری نسبت به طبیعت منع می‌نماید.

The Legal Position of Environment in the Protectionbased Islamic Attitudes and the Totalitarian Attitudes of the West

Rooted in the Renaissance, a dominationbased look at the nature was an approach taken by many Western intellectuals. Central idea to this approach was the elimination of god from the environment to rely on the fundamentals of humanism. Authors such as Freud and Nietzsche noted this approach. Some others like Linwhait came to the conclusion that the religious ideas are the sources of environmental degradation, while Jews and Christians opposed this anthropocentric approach. Contrary to this approach, there stands an Islamic perspective that is based on the revelation from god as it is reflected in the Holy Qur'an. This attitude has a respectful look at the environment. In Islamic resources there is a godcentered belief that regards the environment as an object of protection in the hands of the believers. The Islamic approach prohibits any damage to the nature.