مطالعه تطبیقی بنیادهای تفسیر قوانین جزایی در فقه امامیه و حقوق غرب

این مقاله با تحلیل دیدگاه عالمان امامی و غربی در باب هرمنیوتیک و تفسیر جزایی، و همچنین طبق یافته‌‌های زبان‌شناسی براساس دو روش عقلی و نقلی در پی بررسی پایه‌‌های فهم و تفسیر قوانین جزایی است. به طور کلی، در همه نظام‌‌های حقوقی، فهم قانون کیفری تنها با قواعد تفسیری میسر می‌‌شود و این در مکتب امامیه، نیز صادق است با این تفاوت که چون امامیان قوانین جزایی را براساس نظریه توحیدی وضع می کنند، پس دادرسان نیز باید بر مبنای همین نظریه به معنایابی قانون بپردازند و با قواعد تفسیری، معانی مورد نظر شارع را کشف می‌‌کنند. ولی در مکاتب حقوق غربی، قانونگذار طبق اراده جامعه عرفی به تقنین می‌‌پردازد و بنابراین، مفسر قانون نیز باید در پی کشف همان مقاصد قانونگذار عرفی باشد. امامیان با نظریه تفسیری خاص خود طبیعتاً در اتخاذ منابع تفسیر جزایی و وضع قواعد فهم قانون نیز از غربیان جدا می‌‌افتند.

A Comparative Study of Criminal Interpretive Foundations between Shiite and the Western Law

However, criminal interpretation is regarded as the main factor which makes the courts issue different judgments, the legislator have not defined the nature of interpretation in the law yet. Probably, the lawmaker considers interpretation as a personal matter that each person has his own interpretive method. But the right of appeal against the lower criminal courts to the appeal courts, and making all the courts bound to follow the same judicial precedence by the Supreme Court, show that the criminal interpretation has the general principles. In this article, the author has tried to make clear the criteria and factors of the interpretation. The Muslim legislature should make Islamic penal code according to the belief in the Divine will (monotheism) therefore, similarly the Muslim judge should understand the criminal text in accordance with the desire of God Almighty. Since without understanding the purpose of the lawmaker, the judge may not interpret the text of law, then in his interpretive process, he must rely upon these three elements: the criminal interpretive theory, sources and rules. With the science of interpretation (hermeneutics), the judge can infer the ways of knowledge of legislature`s purposes from the interpretive sources these ways are the general rules of the linguistics and the special interpretive rules.