قتل‌‌های ناموسی و مطالعه تطبیقیِ بازنمایی آن در نظام‌‌های کیفری غربی، اسلامی و ایران

قتل‌‌های ناموسی به قتل‌‌هایی گفته می‌‌شود که در بستر روابط خانوادگی ارتکاب می‌‌یابد. در اغلب موارد بزه‌‌دیدگان این قتل‌‌ها زنان و مرتکبان نیز مردانی هستند که با ادعای دفاع از ناموس و با پشتیبانی خانواده مرتکب قتل می‌‌شوند. باور مرتکبان مبنی بر اینکه ارتکاب قتل ناموسی پاسخ مناسبی به خطای بزه‌‌دیدگان است موجب شده مرتکبان این قتل‌‌ها احساس پشیمانی نکنند و قتل را در اشکال خشن و بدون توسل به پنهانکاری انجام دهند. رابطه مرتکب و بزه‌‌دیده، انگیزه و روش ارتکاب این قتل‌‌ها موجب شده است که در مقایسه با سایر جرائم بازنمایی رسانه‌‌ای بیشتری داشته باشد. از این‌‌رو در دو دهه گذشته و به‌‌ویژه با توسعه وسایل ارتباط جمعی و شبکه‌‌های اجتماعی، توجه افکار عمومی و سیاست‌‌گذاران را به خود معطوف کرده است. مطالعات تطبیقی نشان می‌‌دهد که در نظام‌‌های کیفری، تدابیر مختلفی برای کاهش آمار این قتل‌‌ها اتخاذ شده است: در حالی که در نظام‌‌های غربی مانند انگلستان، آمریکا و آلمان تمرکز بر کاهش دامنه پذیرش دفاع فرهنگی است، نظام‌‌های اسلامی مانند پاکستان و اردن بر حذف قوانین تسهیل‌‌گر و تشدید مجازات‌‌ها تاکید دارند. در ایران در فقدان تدابیر اختصاصی برای مقابله با اینگونه قتل‌‌ها که ناشی از به رسمیت نشناختن آن در دسته مجزایی از موارد عمومی قتل است، می‌توان قوانین موجود را در نقش‌های تجویزکننده و منفعلانه در وقوع این قتل‌‌ها بررسی کرد. این مقاله به روش توصیفی تحلیلی تلاش دارد با نگاه جرم‌‌شناسانه و حقوقی ضمن پرداختن به جوانب مختلف قتل‌‌های ناموسی و ویژگی‌‌های آن‌‌، رویکرد نظام‌‌های کیفری غربی، اسلامی و ایران نسبت به این قتل‌‌ها را بررسی نماید.

honor killings and a comparative study of its representation in western, islamic and iran criminal systems

honor killings are referred to as murders that occur within the family relationships. in most cases, the victims of these murders are women, and the perpetrators are usually men who claim to defend honor and commit the murder with the support of their families. the belief of the perpetrators that committing honor killings is an appropriate response to the mistake of the victims has led them to not feel remorse and carry out the murder in a brutal manner without resorting to concealment. the relationship between the perpetrator and the victim, the motivation, and the method of committing these murders have caused them to receive more media representation compared to other crimes. therefore, in the past two decades, especially with the development of mass communication tools and social networks, it has attracted the attention of the public and policymakers. comparative studies show that various measures have been taken in criminal justice systems to reduce the incidence of these murders: while in western systems such as the uk, the us, and germany, the focus is on reducing the scope of cultural defense acceptance, islamic systems like pakistan and jordan emphasize removing facilitative laws and intensifying punishments. in iran, in the absence of specific measures to combat such murders, which arise from not recognizing them as a separate category of general murder cases, existing laws can be examined in their prescriptive and reactive roles in the occurrence of these murders. this article, using a descriptive-analytical method, seeks to examine the approach of western, islamic, and iran criminal justice systems to honor killings by looking at the criminological and legal aspects of honor killings and their characteristics.