آزادی عقیده و بیان در اندیشه های آیت الله جوادی آملی با نگاهی به حقوق غرب

پرسش از آزادی و تفسیر آن همواره در طول تاریخ موضوع تامل اندیشمندان و متفکران بوده است. اندیشه ملحدانه رهایی از قیود دینی را معنای آزادی می‏داند؛ امّا تفکر موحدانه صیانت از حدود دینی را آزادی می‏نامد. این مساله از آن جهت اهمیت پیدا می‏کند که تفاوت در برداشت معنای آزادی موجب شده تا برخی از متفکران غربی سوء استفاده‌های ابزاری از حق آزادی را اقدامی در چارچوب آزادی عقیده و بیان بدانند. در این میان، آیت الله جوادی آملی سلسله معیارهایی را برای آزادی مشخص می کند و بحث از سازگاری و ناسازگاری آزادی با مولفه‏های اسلامی را تبیین می‏نماید. به همین جهت، نگارندگان بحث یاد شده را از دیدگاه آیت الله جوادی آملی بررسى نموده‏اند. هدف اصلی این تحقیق، بررسی ابعاد ارزشی، تبیینی و هنجاری حق آزادی عقیده و بیان در ساختار نظام‏های معرفتی مختلف است. روش تحقیق مقاله حاضر تحلیلی توصیفی است. اطلاعات تحقیق نیز به صورت کتابخانه‏ای جمع‏آوری شده است. یافته‏های این تحقیق نشان می‏دهد که آزادی در دستگاه فلسفی این حکیم متاله یکی از اوصاف نفسانی است که به لحاظ تشکیکی بودن آن هیچ‏گاه نمی‏تواند مطلق و نامحدود باشد. از این منظر، آزادی حقیقی زمانی واقعیت می‏یابد که بر مبنای عقل و نقل باشد.