شناسایی ترکیبات شیمیایی، پتانسیل آنتی اکسیدانی و اثر ضد میکروبی عصاره گیاه خوشاریزه بر تعدادی از باکتری های شاخص عفونت و مسمومیت غذایی

خوشاریزه به عنوان یک گیاه دارویی ارزشمند، در طب سنتی جهت درمان بیماری های عفونی استفاده فراوانی دارد. علاوه بر این، از ﮔﻴﺎﻩ خوشاریزه ﺟﻬﺖ ﻣﻌﻄﺮ ﮐﺮﺩﻥ محصولات لبنی نیز استفاده ﻣﻲ ﺷﻮﺩ. هدف از این پژوهش استخراج و شناسایی ترکیبات شیمیایی، بررسی پتانسیل آنتی‌اکسیدانی، تعیین فنل و فلاونوئید کل و اثر ضد باکتریایی عصاره خوشاریزه بر تعدادی از باکتری های شاخص عفونت و مسمومیت غذایی بود. از روش ماسراسیون برای تهیه عصاره از اندام های هوایی گیاه خوشاریزه استفاده شد. ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت شیمیایی عصاره با دستگاه کروماتوگرافی مایع با دقت بالا شناسایی شد. پتانسیل آنتی‌اکسیدانی عصاره خوشاریزه با روش مهار رادیکال آزاد dpph (برحسب 50ic)، مقدار کل ترکیبات فنولی با استفاده از معرف فولین سیوکالتیو و محتوای تام فلاونوئیدی با استفاده از معرف کلرید آلومینیوم اندازه‌گیری ‌گردید. اثر ضد میکروبی عصاره خوشاریزه با استفاده از روش های رقیق‌سازی در مایع، ﺣﺪاﻗﻞ ﻏﻠﻈﺖ ﻛﺸﻨﺪﮔﻲ، انتشار در آگار با استفاده از دیسک و چاهک تعیین شد. کلروژنیک اسید و پیروکاتکول به عنوان فراوان‌ترین ترکیبات موجود در عصاره خوشاریزه بود. میزان فنول کل، فلاونوئید کل و50 icعصاره خوشاریزه به ترتیب mg gae/g 45/±0 100.30، mg qe/g 52/±0 126.26 و mg/ml 61/±0 263.95 تعیین شد. حداقل غلظت مهارکنندگی برای باکتری های استافیلوکوکوس اورئوس، لیستریا اینوکوا، سودوموناس ائروژینوزا و اشرشیا کلی به ترتیب mg/ml 16، 32، 128 و 128 بود. حداقل غلظت کشندگی برای تمامی باکتری ها بزرگتر از mg/ml 512 به ‌دست آمد. قطر هاله عدم رشد میکروبی عصاره خوشاریزه در روش های دیسک و چاهک برای استافیلوکوکوس اورئوس (حساس ترین) به ترتیب mm 24.1 و 19.70 بود. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که عصاره خوشاریزه دارای اثر ضد میکروبی قابل قبولی بر میکروارگانیسم های بیماری زا داشت. در این میان، اثر ضدباکتریایی عصاره بر باکتری های گرم مثبت بیشتر از باکتری های گرم منفی بود. در هرحال، به منظور کاربرد بالینی عصاره خوشاریزه ، انجام آزمون‌های تکمیلی پیشنهاد می‌‌گردد.