تاثیر دامنه‌های شمالی و جنوبی بر شاخص‌های ساختاری جنگل (مطالعه موردی: جنگل‌های تنگ‌دالاب استان ایلام)

این پژوهش با هدف آگاهی از وضعیت ساختاری جنگل‌های طبیعی منطقه تنگ دالاب ایلام و فراهم نمودن امکان بررسی روند تغییرات ویژگی‌های ساختاری این توده‌ها در طول زمان، به‌منظور برنامه‌ریزی و مدیریت جنگل، در دو جهت جغرافیایی شمالی و جنوبی انجام گرفت. به مرکز هرکدام از این دو رویشگاه، یک قطعه‌نمونه مربعی‌شکل یک هکتاری دائمی انتخاب و مطالعه ‌شد. مشخصه‌های ساختاری توده براساس برداشت کامل پایه‌های درختی و روش فاصله‌ای (مبتنی بر نزدیک‌ترین همسایه) اندازه‌گیری شد. به‌منظور بررسی تراکم درختان از شاخص فاصله تا نزدیک‌ترین همسایه‌ها، تنوع الگوی مکانی از دو شاخص زاویه یکنواخت و کلارک و اوانز، آمیختگی گونه‌ای از شاخص‌ مینگلینگ، اختلاف ابعاد درختان از شاخص‌های تمایز قطری و تاج‌پوشش درختان و تنوع درختی از شاخص ترکیبی تنوع ساختاری بهره گرفته شد. نتایج به‌دست آمده از شاخص زاویه یکنواخت (رویشگاه جنوبی 0.44 و رویشگاه شمالی 0.48) و کلارک و اوانز (رویشگاه جنوبی 1.07 و رویشگاه شمالی 1.09) در هر دو توده، نشان‌دهنده الگوی مکانی تصادفی متمایل به یکنواخت درختان بود. بررسی شاخص مینگلینگ حاکی از آمیختگی متوسط در توده شمالی (0.31) و بدون آمیختگی و خالص در توده جنوبی (0) است. مقدار شاخص فاصله تا نزدیک‌ترین همسایه، در توده شمالی، 8.12 متر و در توده جنوبی 5.81 متر به‌دست آمد. نتایج بررسی دو شاخص تمایز قطری و تمایز تاج‌پوشش، نشان‌ از تمایز کم در قطر (0.24) و تاج‌پوشش (0.24) در توده جنوبی و اختلاف متوسط تمایز قطری (0.41) و اختلاف زیاد تمایز تاج‌پوشش (0.51) در توده شمالی داشت. مقدار شاخص تنوع ساختاری ترکیبی در توده شمالی، 0.38 و در توده جنوبی 0.18 که حاکی از تنوع بیشتر توده شمالی در مقایسه با توده جنوبی بود. شاخص‌های به کار رفته در این تحقیق می‌توانند برای تشریح ساختار و ویژگی‌های اکولوژیکی گونه‌های مختلف درختی به‌منظور افزایش پایداری اکوسیستمی و برنامه‌ریزی برای ایجاد ناهمگنی در ساختار توده مورد استفاده قرار گیرد و به مدیران جنگل در برنامه‌ریزی‌ها و اتخاذ تصمیم‌های مناسب کمک نماید. با این وجود کارایی این شاخص‌ها در برخی شرایط توسط تعدادی از محققان مورد تردید است. 

the influence of northern and southern aspect on forest structural indicators (case study: tangdalab forests of ilam province)

this study aimed to evaluate the structural characteristics of natural forests and providing the possibility of studying the changes in the structural characteristics of these stands over time, in order to plan and manage the forest in the tang dalab region of ilam, in two geographical directions, north and south. to achieve this, all trees were calipered in two one-hectare plots. additionally, the structural characteristics were measured using the nearest neighbor’s method. to measure several indices like nearest neighbor distance index (density of trees), uniform angle index and clark and evans index (variety of location), mingling index (species mixture), diameter and canopy differentiation indices (dimensional differences of trees), and complex structural diversity index (tree diversity) were used. the results of uniform angle (south site 0.44 and north site 0.48) and clark and evans indices (southern aspect 1/07 and northern aspect 1/09) indicated a random spatial pattern of trees. according to the mingling index, the northern aspect have relatively moderate mixing (0.31) and no mixing (0)in the pure southern aspect). the mean of distance to the neighbors was 8.12 m in northern stand and 5.81 in southern aspect. the results of diameter and canopy differentiation index indicated low difference in diameter (0.24) and canopy (0.24) in the southern aspect and average difference in diameter differentiation (0.41) and high difference in canopy differentiation (0.51) ) in the northern aspect. complex structural diversity index, indicated more diversity in the northern aspect (0.38) compared to the southern aspect (0.18). the indicators used in this research can be used to describe the structure and ecological characteristics of different tree species in order to increase ecosystem stability and planning to create heterogeneity in the structure of the stand and and help forest managers in planning and making appropriate decisions. however, the effectiveness of these indicators in some situations is doubted by some researchers. .