تغییرات پویایی پوشش گیاهی در حریم داخلی و خارجی فعالیت های آنتروپوژنیک در زاگرس مرکزی

امروزه یکی از مهم ترین مواردی که در برنامه ریزی های اقتصادی، اجتماعی و تصمیم گیری های آتی در یک منطقه مورد توجه است، آگاهی از میزان پوشش گیاهی و تغییرات مکانی – زمانی آن است. یکی از روش های تحلیل تغییرات پوشش گیاهی فناوری سنجش از راه دور است. هدف از این پژوهش بررسی تغییرات پوشش گیاهی در زاگرس مرکزی با استفاده از داده های ماهواره ترا سنجنده ی مادیس با تفکیک مکانی 250 متر در دوره ی زمانی 2001 تا 2018 و شاخص ndvi است. در این پژوهش از مدل های dem و dsm و روش میان‌یابی دوسویه برای تغییر اندازه ی یاخته های داده های رستری و بازآرایی شبکه ای استفاده شد. داده ها با بهره گیری از کد نویسی پایتون برای واکاوی تغییرات پوشش گیاهی در حریم داخلی و خارجی فعالیت های آنتروپوژنیک در زاگرس مرکزی مورد پردازش قرار گرفت. یافته ها نشان داد که شاخص پوشش گیاهی ndvi در این توده ی کوهستانی و درون گذرگاه ها و دره های کوهستانی و در مناطق و اراضی پست هم جوار دامنه های به سوی جنوب غربی به ویژه دشت خوزستان افزایش یافته است. درعین حال، روند زمانی تغییرات پوشش گیاهی در زاگرس مرکزی، افزایش شاخص ndvi را در دوره ی مورد بررسی نشان می دهد. در زاگرس مرکزی در دی، شاخص پوشش گیاهی در ارتفاعات پائین و به ویژه به طرف دشت خوزستان افزایش قابل توجهی نسبت به ارتفاعات بالاتر دارد؛ بنابراین کوچ عشایر به‌سوی سکونتگاه های قشلاقی صورت می گیرد. این در حالی است که در اردیبهشت، امکان استقرار عشایر در ارتفاعات بالاتر و استفاده از مراتع مرتفع مهیا و درنتیجه کوچ ییلاقی عشایر انجام می شود. تغییرات فضایی پوشش گیاهی در محدوده ی فعالیت های انسانی و خارج از آن نشان داد که روند بسیار ملایم افزایش میانگین بخش مثبت شاخص پوشش گیاهی در داخل حریم پنج کیلومتری شهرها به علت گسترش باغات، زراعت و فضای سبز در این پهنه است. روند نسبتاً محسوس در بیرون از آن نیز ناشی از تغییرات دما و روند کلی افزایش شاخص پوشش گیاهی در زاگرس مرکزی است. افزایش شاخص پوشش گیاهی در حریم یک کیلومتری راه ها و جاده ها و روستاها و نیز عرصه های خارج از آن می تواند مربوط خیزش دما به سبب گرمایش جهانی و کاهش برف-پوش های زمستانه و به علت گسترش مزارع، کشتگاه ها و باغات اطراف روستاها و راه ها و نیز فضای سبز دستی ایجاد شده توسط انسان در حریم راه ها و روستاها باشد.  

changes in vegetation dynamics in the interior and exterior of anthropogenic activities in the central zagros

today, one of the most important issues in economic, social planning and future decisions in an area is the awareness of vegetation rates and its spatio-temporal variations. the purpose of this research is to investigate vegetation changes in central zagros using modis terra satellite data with spatial resolution of 250 m (2001 - 2018) and ndvi index. at the same time, dem and dsm models and bilinear interpolation method were used to resampling. these data were processed to analyze vegetation changes in the interior and exterior of anthropogenic activities in the central zagros. the results showed that the ndvi index has increased in these altitudes and within mountain passes and valleys and in areas and lowlands adjacent to the slopes to the southwest, especially the khuzestan plain. at the same time, the temporal trend of vegetation changes in the central zagros shows the increase of the ndvi index in this period. in the central zagros in january, the vegetation index at low altitudes, especially towards the khuzestan plain, has a significant increase compared to higher altitudes; therefore, nomads migrate to winter settlements. meanwhile, in may, it is possible to establish nomads at higher altitudes and use high rangelands, resulting in nomadic summer migration. spatial changes of vegetation within the interior and exterior of human activities showed that the increase of the average positive part of the vegetation index within the 5 km around of the cities is due to the expansion of gardens, agriculture and green area in this region. the relatively noticeable trend outside of that is also caused by temperature changes and the general trend of increasing vegetation index in central zagros. the increase in the vegetation index in the 1km around of the communication roads and villages, as well as the areas outside it, can be related to the increase in temperature due to global warming and the reduction of winter snow-covers and due to the expansion of fields and gardens around the villages, roads and green area created in the around of roads and villages.