هرس طبیعی و ارتباط آن با برخی ویژگی های ساختاری درختان در توده‌جنگلی راش‌شرقی (پژوهش موردی: جنگل راش الندان-مازندران)

کیفیت چوب درختان جنگلی به هرس طبیعی آنها بستگی دارد و مدیریت جنگل برای دستیابی به محصولات با کیفیت، به عامل هرس توجه می کنند. بنابراین، هدف پژوهش حاضر تعیین ارتباط شاخص هرس طبیعی در درختان راش شرقی با برخی مشخصه های ساختاری آنها است. برای این منظور، تعداد 186 درخت راش  شرقی به صورت تصادفی در راشستان الندان، ساری انتخاب و متغیر شاخص هرس‌طبیعی  به همراه سایر ویژگی های ساختاری اندازه گیری شدند. نتایج تحلیل همبستگی نشان داد که بین شاخص هرس طبیعی با قطر برابر سینه، طول تاج، مساحت و حجم تاج همبستگی مثبت معنی دار و نیز با تقارن و ضریب تاجی همبستگی منفی معنی دار وجود دارد. در طبقات ارتفاعی درختان اختلاف معنی دار از نظر شاخص هرس طبیعی مشاهده نشد (p>0.01). بیشترین مقدار میانگین شاخص هرس طبیعی به کلاسه قطری 75-46 سانتی متری تعلق دارد (p<0.01). نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بیشترین مقدار میانگین این شاخص در خوشه های سه درختی وجود دارد. با افزایش ضریب افزایش قطر شاخص هرس طبیعی روند افزایشی یافت (p<0.01). همبستگی معنی داری بین افزایش قطر با طول تاج، مساحت و حجم تاج، قطر برابر سینه و ارتفاع درختان راش در رویشگاه جنگلی مشاهده شد. به طور کلی، نتایج پژوهش نشان داد که هرس طبیعی در درختان راش شرقی قطور با توجه به شرایط رویشگاه جنگلی انجام می گیرد و این شاخص مهم با ویژگی های ساختاری این درختان مانند ارتفاع، قطر برابر سینه، مساحت و حجم تاج ارتباط دارد و نیز ضروری است که در برنامه ریزی امور جنگل شناسی به ویژه عملیات پرورشی برای افزایش کیفیت چوب، عامل هرس درختان جنگلی مورد توجه قرار گیرد.

self-pruning and its relation to trees structural attributes in oriental beech (fagus orientalis l.) forest stand (case study: beech forest of alandan, mazandaran)

the wood quality in forest trees largely depends on their self-pruning and forest management pays attention to the pruning factor to achieve high quality of wood products. therefore, this study aimed to determine the relationship between self-pruning index in oriental beech trees and some of their structural attributes. for this purpose, 186 beech trees were randomly selected in alandan, sari and the self-pruning index along with other structural features were measured. the correlation results showed that there is a significant positive correlation between self-pruning index with dbh, crown length, area and crown volume and also a significant negative correlation with symmetry and crown ratios. no significant difference was observed in the height classes of beech trees in terms of self-pruning index (sig.=0.164). the highest mean value of the pruning index belongs to the class of 75-46 cm in diameter (sig.=0.002). the analysis of variance results showed that the highest mean value of the index was present in the groups of three trees. with increasing the stubbiness ratio, the self-pruning index increased (p=0.009). a significant interaction was observed between stubbiness ratio with crown length, crown area and volume, dbh and height of beech trees in site. in general, the results showed that self-pruning in large-sized beech trees was performed according to forest conditions and this important index was related to the structural attributes of trees such as height, dbh, surface area and volume of the crown and it is also necessary to consider the pruning of forest trees in intermediate-cutting operations to increase the wood quality.