بررسی نقش عوامل محیطی بر شدت آلودگی ملخ مراکشی (dociostaurus maroccanus) بر اساس دانش کارشناسان بومی در مراتع شمال استان گلستان

ملخ‌ها جزء مهمی از زنجیره‌های غذایی در مراتع به شمار می‌روند، اما در تراکم زیاد باعث وارد شدن آسیب به مراتع و محصولات کشاورزی می‌شوند. استان گلستان یکی از کانون‌های اصلی هجوم ملخ مراکشی (dociostaurus maroccanus) در ایران محسوب می‌شود و همه‌ساله خسارت چشمگیری از سوی این ملخ به کشاورزان و مرتع‌داران این استان وارد می‌شود. با توجه به اهمیت عوامل محیطی بوم‌شناختی در طغیان ملخ مراکشی، این تحقیق در سال 1399 به منظور تعیین اهمیت 15 عامل محیطی بر شدت آلودگی به این ملخ بر اساس مصاحبه با 200 نفر از کارشناسان محلی شامل کشاورزان، دامداران و داوطلبانی که سال‌ها در امر مبارزه با ملخ مراکشی در استان گلستان همکاری داشته‌اند، انجام شد. بر اساس اطلاعات جمع‌آوری شده از پرسشنامه‌ها و با استفاده از تحلیل عاملی چندمتغیره، نقش عوامل پانزده‌گانه محیطی رتبه‌بندی گردید. نتایج نشان داد که از بین عوامل محیطی مورد بررسی، شش عامل رطوبت خاک، بافت خاک، نوع پوشش گیاهی، میزان بارندگی، رطوبت نسبی هوا و دما به ترتیب اهمیت بیشتری نسبت به سایر عوامل داشتند. بر اساس نظر مصاحبه‌شوندگان، رویشگاه‌هایی که دارای خاک رسی- لومی، با رطوبت زیاد تا متوسط، شوری کم، میانگین بارندگی سالانه 300-100 میلی متر، رطوبت نسبی هوا 80-60 درصد و میانگین دمای هوای روزانه 25-20 درجه سانتی گراد باشند، توسط ملخ مراکشی بیش‌تر ترجیح داده می‌شوند. نتایج این پژوهش می‌تواند به مدیران کمک کند تا عوامل تاثیرگذار بر جمعیت ملخ مراکشی را شناسایی کرده و با تعیین زیستگاه‌های بالقوه‌ آن، راهکارهای موثرتری برای مبارزه با این ملخ ارایه نمایند. 

the role of environmental factors on the moroccan locust (dociostaurus maroccanus) infestation intensity based on indigenous experts’ knowledge in the northern rangelands of golestan province

locusts are an important part of food chains in rangelands, but in high density, they cause damage to rangelands and agricultural products. golestan province is one of the centers of the moroccan locust (dociostaurus maroccanus) invasion in iran. this research was done in 2020 to define the importance of 15 environmental factors on the moroccan locust infestation rate by interviewing 200 local experts including farmers, ranchers, and volunteers who have collaborated for years in fighting moroccan locusts’ infestation in golestan province. the collected information gathered from fulfilled questionnaires includes the opinion of the interviewees on the importance of the influence of 15 ecological factors on the intensity of locust infestation. multivariate factor analysis was used to rank the role of ecological factors. results showed that among 15 ecological factors, 6 factors of soil moisture, soil texture, type of vegetation, rainfall, relative air humidity, and temperature were respectively more important than other factors. according to interviewees’ opinions, the habitat has clay-loam soil type, with high to medium soil moisture, low salinity, having rainfall of 100-300 mm, air humidity of 60-80%, and daily air temperature of 20-25 degrees celsius preferred by moroccan locust. the results can help managers effectively define the potential habitats of moroccan locusts to combat locust infestation.