بررسی چالش زغالگیری از دیدگاه متخصصین و جوامع محلی در جنگل‌های زاگرس

زغالگیری یکی از بهره‌برداری‌های عمده از جنگل‌های استان لرستان (به‌خصوص زاگرس میانی) است. هدف از این پژوهش بررسی چالش زغالگیری از دیدگاه متخصصان و جوامع محلی در جنگل‌های منطقه بسطام شهرستان الشتر است. بدین منظور از طریق جنگل گردشی و کمک متخصصان جنگلداری اقدام به تهیه پرسشنامه تحلیل سوآت در استان لرستان شد. پرسشنامه در اختیار نقش‌آفرینان (12 نفر از جوامع محلی و 40 نفر از متخصصان) قرار گرفت و بر اساس مقیاس لیکرت امتیازدهی شدند. برای راهبرد‌گذاری زغالگیری از ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام راهبردی استفاده شد. نتایج نشان داد که مهم‌ترین قوت‌ها، ضعف‌ها، فرصت‌ها و تهدید‌های زغالگیری ازنظر نقش‌آفرینان و کارشناسان به ترتیب شامل در نظر گرفتن معیشت محلی و افزایش درآمد خانوار، جنگل‌زدایی (کاهش تراکم، تاج پوشش و حذف تدریجی جنگل)، کاهش مهاجرت روستا به شهر و به خطر افتادن استمرار و پایداری جنگل است. نقش‌آفرینان محلی بر ضعف‌ها، فرصت‌ها و تهدیدهای شامل، آسیب به دستگاه تنفسی و بینایی و حادث شدن سوختگی‌ها در بدن افراد درگیر در زغالگیری، امکان برپایی نظام مدیریتی مشارکتی و حضور افراد خارج از سامان عرفی روستاها برای زغالگیری تاکید داشتند. برای کل نقش‌آفرینان، کارشناسان و مردم محلی به ترتیب موقعیت‌های (13/48-، 26/09-)، (17/29-، 29/77-) و (0/5+ ، 12/59-) حاصل شد. بنابراین ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام راهبردی تائیدکننده راهبرد تدافعی (ازنظر کل جامع آماری و کارشناسان) و محافظه‌کارانه (ازنظر مردم محلی) بود. برای مدیریت بهینه جنگل و کاهش زغالگیری پیشنهاد گردید، نسبت به توانمندسازی جوامع محلی و ایجاد صندوق‌های خرد در راستای جنگل‌کاری و احیاء جنگل اقدام کرد و نسبت به کاهش و حذف زغالگیری از درختان بلوط اقدام شود. 

investigating the challenge of charcoal production from the viewpoint of specialists and local communities in zagros forests

charcoal production is one of the major exploits of forests in lorestan province (especially the middle zagros). the goal of this study was to investigate the challenges of charcoal prodaction process in the forests of the bastam area of ​​aleshtar city. for this purpose, swat questionnaire was prepared by forestry expertis in lorestan province through flied surving. the questionnaires were distributed to the role-makers (12 from the local community and 40 from the expert) and were scored on a likert scale. the strategic positioning matrix and strategic action matrix were used to guide the coalization strategy. the results showed that the most important strengths, weaknesses, opportunities and threats for the charcoal between experts were considering local livelihoods and increasing household income is deforestation (density reduction, canopy cover and gradual deforestation), reducing rural migration to the city and endangering the sustainability of the forest, respectively. local role-makers emphasized on weaknesses, opportunities and threats, including respiratory and visual impairment, and bodies burns, possibility of setting up a collaborative management system, and the presence of people outside the rural custom for charcoal. the position evaluation matrix and strategic action confirmed the defensive strategy (for the whole statistical population and experts) and the conservative (for the local population). it was suggested to optimize forest management and reduce charcoal prodaction, empower local communities and create micro-funds for afforestation and reforestation, and reduce or remove charcoal prodaction from oak trees.