شناسایی مهمترین رویشگاه های درختچه گز در استان مرکزی و بررسی تنوع ریخت شناسی آنها

گونه های درختچه گز در مناطق استپی و شوره‌زار گسترش دارند. این‌ گونه با سخت‌ترین شرایط اقلیمی سازگار شده است و به همین دلیل در خشک‌ترین نقاط ایران پراکنش دارد. در ایران به‌ندرت از گیاهان بومی در فضای سبز شهری استفاده می‌شود. در نتیجه شناسایی گیاهان بومی که توانایی زینتی شدن را دارند، علاوه بر زیبایی می‌تواند از فرسایش خاک جلوگیری کند. در این پژوهش، 60 ژنوتیپ درختچه گز از 11 منطقه در استان مرکزی در بهار و تابستان، بررسی شد و خصوصیات مورفولوژیکی آنها بر اساس صفات کمی (بر اساس کددهی) و کیفی ارزیابی گردید. طول گل‌آذین روی ساقه سال جاری، تعداد خوشه ‌گل در هر ساقه، طول خوشه ‌گل، رنگ ساقه سال جاری، قطر ساقه یک ساله، رنگ گل، عادت رشدی درخت، قطر شاخه اصلی، طول شاخه اصلی، تراکم شاخه، تراکم برگ، انعطاف‌‌‌پذیری شاخه و غیره مورد بررسی قرار گرفت. بهترین زمان اندازه‌گیری در اواخر فروردین تا اوایل خرداد ماه بود. بر اساس نتایج تنوع زیادی بین صفات کمی و کیفی مورد مطالعه وجود داشت که نشان دهنده ژرم پلاسم غنی این استان است. برای انتخاب گیاهان بومی در منظر شهری باید به دنبال گونه هایی با نیاز آبی کم، نیاز به مراقبت کمتر و با ظرفیت زینتی زیاد بود. بیشترین همبستگی مثبت بین قدرت رشدی درخت با تراکم درخت و بیشترین همبستگی منفی بین قطر خوشه گل با رنگ ساقه یک‌ساله بود. ژنوتیپ خسبیجان از جهت دارا بودن صفات مناسب مانند بلندترین طول گل‌آذین، حالت ایستاده درخت، تراکم شاخ و برگ زیاد می تواند به عنوان درختچه ای با کاربرد زینتی در فضای سبز معرفی شود.

identification and morphological study of important tamarix sp. habitats in markazi province and studying their morphological diversity

tamarix sp. shrubs are commonly found in steppe and salt marsh areas, and are well adapted to harsh climatic conditions, particularly in the driest regions of iran. this study aims to identify native tamarix plants in markazi province that have potential for ornamental use and can help prevent soil erosion. the study analyzed 60 tamarix genotypes from 11 regions in markazi province during spring and summer, and evaluated their morphological characteristics using quantitative and qualitative traits. traits such as inflorescence length, flower cluster diameter, current shoot color, annual shoot diameter, flower color, tree growth habit, branch density, and branch flexibility were studied. the results showed a high diversity among the studied characteristics, indicating a rich germplasm in this province. to choose native plants for urban landscaping, one should consider species with low water requirements, less maintenance, and high ornamental potential. the study identified khosbijan genotype as a suitable ornamental shrub for landscape use due to its appropriate morphological traits such as the longest inflorescence, upright tree form, high density of foliage and branches.